Przywracanie funkcji mózgu poprzez plastyczność
Rozmaite choroby mózgu powodują uszkodzenia zespołu obwodowego układu nerwowego, którym towarzyszy utrata połączeń nerwowych, aksonów i neuronów. Może ona być stopniowa, jak w przypadku choroby Alzheimera, lub gwałtowna, jak w wyniku udaru. Rodzi się przekonanie, że niezależnie od choroby, promowanie plastyczności w określonych częściach mózgu jest jedynym sposobem na odzyskanie czynności neurologicznej. Założenie finansowanego przez UE projektu PLASTICISE ("Promotion of plasticity as a treatment for neurodegenerative conditions") było oparte na koncepcji plastyczności nerwowej w ramach kompensacji widocznej utraty neuronalnej. Za hipotezę przyjęto założenie, że przywrócenie czynności po chorobie zwyrodnieniowej układu nerwowego da się osiągnąć poprzez utworzenie nowych funkcjonalnych połączeń synaptycznych. Ważną część prac poświęcono zgłębianiu wiedzy na poziomie cząsteczkowym w zakresie zmian synaptycznych, które następują w procesie odzyskiwania zdrowia po uszkodzeniu mózgu. Ułatwiły to nowatorskie narzędzia do obrazowania mózgu na podstawie modeli zwierzęcych choroby Alzheimera i udaru. W oparciu o te informacje oraz istniejące modalności (anty-NogoA, chondroitynaza i inozyna), naukowcy zbadali bardziej skuteczne metody w promowaniu plastyczności. Odkrycie perineuronalnych struktur sieciowych wokół neuronów, które wyłączają plastyczność w dorosłym życiu, było przełomowe. Dowiedziono, że enzymatyczne usuwanie tych struktur przywraca plastyczność mózgu u dorosłych zwierząt. Na poziomie klinicznym stworzono nowatorskie metody obrazowania strukturalnego i funkcjonalnego służące do badania przesiewowego plastyczności neuronalnej i wizualizacji skuteczności różnych metod modulowania plastyczności. Przezczaszkowa stymulacja prądem stałym i stymulacja magnetyczna znalazły się pośród interwencji testowanych w próbach klinicznych. Podsumowując, prace zrealizowane przez konsorcjum PLASTICISE dostarczyły cennych informacji dotyczących procesu rozwojowego plastyczności oraz sposobu, w jaki mógłby on być modulowany w leczeniu chorób zwyrodnieniowych. Biorąc pod uwagę szkodliwy wpływ zaburzeń zwyrodnieniowych układu nerwowego na cierpiących, ich rodziny i ogół społeczeństwa, wynik badania jest obiecującym krokiem w kierunku przywrócenia zdrowia pacjentom.
