Najważniejsze wiadomości - Gwarancje jakości w chmurach obliczeniowych
Według raportu zatytułowanego "Dokonywanie pomiarów chmur" ('Sizing the cloud'), opracowanego przez Forrester Research, globalny rynek chmur obliczeniowych może do roku 2020 osiągnąć wartość 241 miliardów dolarów (ponad 178 miliardów euro). Jednakże ta rozwinięta branża, warta obecnie 40,7 miliardów dolarów (ponad 30 miliardów euro), boryka się z problemami z zakresu niezawodności. Problemom tym stawiano czoła w ramach finansowanego przez UE projektu "Wspieranie gospodarki opartej na usługach za pośrednictwem infrastruktur uwzględniających SLA" ('Empowering the service economy with SLA-aware infrastructures' - SLA@SOI). Zanim przedsiębiorstwa zdecydują się wykorzystać chmury obliczeniowe do realizacji kluczowych zadań biznesowych, potrzebują gwarancji w zakresie poziomu jakości usług oferowanych klientom. Dr Wolfgang Theilmann, koordynator projektu i pracownik firmy SAP twierdzi, że 'Obecnie rynek nie jest należycie obsługiwany, gdyż brakuje formalnych gwarancji jakości usług'. Dostawcy usług bazujących na chmurach obliczeniowych uzależnieni są z kolei od dostawców internetu, a Ci od dostęnych infrastruktur i od operatorów telekomunikacyjnych. Ze względu na powyższe, wielowarstwowe zależności, trudno jest stwierdzić co można zagwarantować odbiorcom usług bazujących na chmurach obliczeniowych. W ramach projektu SLA@SOI stworzono kompletne rozwiązanie z zakresu zarządzania "gwarancjami jakości świadczonych usług" ('Service level agreements' - SLAs), a także zapewniono wsparcie dla wdrażania tego rozwiązania w ramach istniejących platform zorientowanych na usługi. 'To kluczowy czynnik wspierający rozwój usług bazujących na chmurach obliczeniowych', mówich Dr Theilmann. 'W chwili obecnej usługi te praktycznie nie są gwarantowane - przedsiębiorstwa nie mogą wykorzystywać chmur obliczeniowych do świadczenia kluczowych usług biznesowych, zatem bez SLA nie będzie możliwe oparcie usług B2B na chmurach obliczeniowych'. Jako przykład Dr Theilmann podaje klienta kupującego samochód: Dokumentacja samochodu obejmuje zarówno jego prędkość maksymalną, jak i wytyczne serwisowe. Zgoła odmiennym przykładem są usługi informatyczne, którym rzadko towarzyszą stosowne gwarancje jakości w odniesieniu do szybkości działania, obciążenia itd. Cała odpowiedzialność przerzucana jest na klienta (kupującego), co spowalnia proces wdrażania tego typu usług przez przedsiębiorstwa. Inny przykład stanowią ludzie, którzy chętnie prowadzą rozmowy telefoniczne lub nawet wideokonferencje za darmo, za pośrednictwem internetu - jednak bez jakichkolwiek gwarancji jakości. Jeśli oczekujemy wyższej jakości lub niezawodności to jesteśmy gotowi zapłacić, jednak wyłącznie wtedy, gdy zapłacie towarzyszy SLA gwarantujące stosowny poziom świadczonych usług. Obecnie negocjacje SLA prowadzone są przez ludzi, za pośrednictwem tradycyjnych kontraktów, np. umów pisemnych. 'Prowadziliśmy prace formalizacyjne', mówi Dr Theilmann, mające na celu opracowanie 'zrozumiałego dla komputerów, automatycznego mechanizmu negocjowania i monitorowania SLA przez operatora, z uwzględnieniem wielu warstw'. Platforma, będąca wynikiem projektu, zwiększa przewidywalność usług, a także umożliwia negocjowanie SLA oraz dostarczanie usług w oparciu o te SLA. Podczas pracy system pozwala monitorować SLA w sposób ciągły oraz wprowadzać korekty niezbędne do spełnienia wymagań wynegocjowanego SLA. UE zapewniła wsparcie wsparcie finansowe dla projektu w wysokości 9,63 milionów euro, przy całkowitym budżecie projektu wynoszącym 15,21 milionów euro. Projekt trwał trzy lata. Platforma, którą stworzyli uczestnicy projektu, obejmuje kompletny łańcuch dostawy usług, mapując SLA wysokiego poziomu na poziomy niższe. Dzięki temu warunki świadczenia usług są transparentne zarówno dla konsumentów, jak i dla usługodawców. Zrozumienie i gwarantowanie łańcucha dostarczania usług 'Wyzwaniem było odpowiednie wyrażenie różnorakich potrzeb', mówi Dr Theilmann. 'By wiedzieć jakie poziomy wydajności usług mogą być gwarantowane przez usługodawców, musieliśmy zrozumieć poszczególne systemy informatyczne bazujące na usługach'. Jak mówi Dr Theilmann: 'Często przedsiębiorstwa nie wiedzą jaki poziom usług mogą zagwarantować, co stanowi jeden z powodów, dla których przerzucają ryzyko na konsumentów'. Uczestnicy projektu musieli zrozumieć metody pomiaru jakości obejmujące różnorakie składowe i warstwy usług informatycznych oraz infrastruktury. Znalezienie rozwiązania wymagało ponadto uwzględnienia punktów widzenia różnych zainteresowanych stron. W przypadku chmur obliczeniowych można wyróżnić trzy poziomy usług: infrastruktury jako usługi ['infrastructure-as-a-service' (IaaS) - polegające na wynajmowaniu komputerów przez internet, co ma miejsce w przypadku, na przykład, usługi Amazon EC2], platformy jako usługi ['platform-as-a-service' (PaaS) - np. silnik Google Apps, który pozwala użytkownikom uruchamiać aplikacje bez konieczności posiadania oprogramowania pośredniczącego ('middleware'), serwera internetowego lub bazy danych], oraz, w najwyższej warstwie, oprogramowanie jako usługi ['software as service' (SaaS) - np. poczta Yahoo Mail, która nie wymaga instalowania jakiegokolwiek oprogramowania]. Platforma SLA@SOI dotyczy wszystkich trzech powyższych warstw, pozwalając tym samym dostawcom usług IaaS przydzielać infrastrukturę zgodnie z zapotrzebowaniem usług wyższego poziomu, a także umożliwiając klientom SaaS negocjowanie i pozyskiwanie gwarancji jakości usług, których potrzebują. Możliwe jest nawet dostarczanie, przez jednostki grupujące usługi, połączonych, zależnych od siebie usług w formie pakietów. 'Na każdym poziomie niezbędne jest osiągnięcie kompromisu pomiędzy jakością a kosztami', mówi Dr Theilmann, 'w związku z czym musimy wyodrębnić pożądane poziomy jakości poszczególnych usług, a następnie oszacować infrastrukturę niezbędną do ich zagwarantowania'. 'Jak dotychczas w przypadku każdego klienta niezbędne było przeprowadzenie osobnego projektu, w ramach którego dostosowywano konkretny system do stawianych wymagań, natomiast dzięki opracowanej przez nas standardowej, niedrogiej platformie zwiększyła się gama firm, które mogą stać się dostawcami usług', tłumaczy Theilmann. 'Jeżeli ryzyko jest mniejsze, to nawet niewielkie firmy mogą wejść na rynek. Skontaktowały się już z nami mniejsze firmy, zainteresowane platformą z otwartym kodem źródłowym, pragnące wdrożyć nasze rozwiązanie'. Otwarty kod źródłowy otwiera drzwi do rynku 'Nasz projekt posiada otwarty kod źródłowy ('open source')', mówi Dr Theilmann, 'gdyż nie planowaliśmy budować na jego bazie firmy. Nasza strategia umożliwia operatorom pobranie oferowanego przez nas rozwiązania, a następnie zintegrowanie go z posiadanym przez danego operatora systemem zarządzania'. Niektórzy przemysłowi partnerzy projektu już wdrożyli powyższe rozwiązanie: Firma Intel stosuje je do zarządzania infrastrukturą i zasobami sieciowymi; Hiszpańska firma Telefónica wykorzystuje je w kontekście dodatkowych usług telekomunikacyjnych, oferowanych klientom prywatnym ; Włoska firma informatyczna Ingegneria Informatica spa stworzyła aplikację do elektronicznego zarządzania ('eGovernment'), stosowaną w służbie zdrowia; Firma SAP zastosowała powyższe rozwiązanie w kontekście gwarantowania jakości usług z zakresu zarządzania zasobami przedsiębiorstw, a także w celu wspierania wdrażania rozwiązań bazujących na chmurach obliczeniowych; Słoweńskie MŚP Xlab wykorzystuje powyższe rozwiązanie do obsługi wideokonferencji. Dalsze prace nad platformą stworzoną w ramach projektu prowadzone są także przez dwa uczestniczące w nim instytuty badawcze: Fondazione Bruno Kessler (FBK) oraz Forschungszentrum Informatik na Uniwersytecie w Karlsruhe (FZI). Kolejnym etapem będzie ujęcie w ramach platformy usług, które nie bazują na chmurach obliczeniowych, a są świadczone przez personel. Przykładowo, jeżeli dostawcy usług zapewniają wsparcie techniczne, to powyższa platforma powinna umożliwiać zarządzanie gwarancjami jakości tego wsparcia, np. czasem odpowiedzi. By zarządzać ogólnym SLA, przedsiębiorstwa powinny być w stanie gromadzić statystyki na temat pracy poszczególnych zespołów oraz monitorować ich obciążenie i wydajność. 'Aktualnie coraz większym powodzeniem cieszą się rozwiązania skierowane do użytkowników mobilnych, a coraz lepsze łącza i coraz większa przenośność stanowią dodatkowe powody wdrażania lekkich klientów ('thin-clients')', zauważa Dr Theilmann. SLA@SOI to strategiczny projekt, będący częścią europejskiej inicjatywy na rzecz usług sieciowych i oprogramowania ('Networked European Software and Services Initiative' - NESSI), prowadzonej w ramach europejskiej platformy technologicznej ('European Technology Platform' - ETP). Projekt SLA@SOI został sfinansowany przez UE w ramach podprogramu i linii budżetowej "architektury usług i oprogramowania, infrastruktury i inżynieria" ('Service and software architectures, infrastructures and engineering'), będącego częścią Siódmego Programu Ramowego UE (7PR). Użyteczne odnośniki: - "Wspieranie gospodarki opartej na usługach za pośrednictwem infrastruktur uwzględniających SLA" - 'Empowering the service economy with SLA-aware infrastructures' - informacje na temat projektu SLA@SOI w bazie danych CORDIS - "Inicjatywa Dotycząca Usług Sieciowych i Oprogramowania" - 'Networked European Software and Services Initiative' Odnośne publikacje: - "Nowe technologie dzięki chmurom obliczeniowym" - 'Cloud computing research precipitates spin-off tech' - "Europejski projekt na rzecz optymalizacji intensywnego przetwarzania danych" - 'EU project to smooth the path through data-intensive environments' - "Architekci i inżynierowie uzupełniają lukę w technologii Grid" - 'Architects and engineers bridge the grid chasm' - "Dobre widoki z chmur" - 'Good view from the clouds'