Coraz lepsze diagnozowanie raka jajnika
Diagnozowanie raka jajnika jest problematyczne, a choroby często nie udaje się wykryć we wczesnym stadium, ponieważ metodom wykrywania brak szczegółowości i czułości. Terapia obejmuje leczenie chirurgiczne, po którym następuje chemioterapia. Jednakże u 25% pacjentek następuje nawrót choroby w ciągu sześciu miesięcy po przeprowadzeniu terapii, co wyraźnie wskazuje, że stosowane obecnie metody są mało skuteczne. Nawrót raka jajnika wykrywany jest poprzez objawy kliniczne lub stężenie białka CA 125 (mucyna 16) w surowicy. Jednakże rola tego białka jako narzędzia przesiewowego we wczesnym wykrywaniu raka jajnika jest sporna, ponieważ nie u wszystkich pacjentek odnotowuje się podwyższony poziom CA 125. Mając to na uwadze, zrealizowano finansowany przez UE projekt pod nazwą "Rak jajnika — diagnozowanie cichego zabójcy" (OVCAD), którego celem jest udoskonalenie metod wykrywania resztkowego nowotworu jajnika w celu wyłonienia pacjentek, które nie reagują na leczenie standardowe. Konsorcjum utworzyło bank nowotworów jajnika zawierający materiał biologiczny pochodzący z krwi i tkanek nowotworowych 300 pacjentek. Materiał ten poddano badaniom DNA, RNA oraz poziomu białka w celu zidentyfikowania sygnatury molekularnej związanej z występowaniem choroby resztkowej. Wykryto i potwierdzono biomarkery kandydujące w różnych stadiach choroby. Zespół projektowy zbadał także mechanizm kryjący się za lekoopornością zaobserwowaną u pacjentek cierpiących na raka jajnika. Naukowcom udało się wyizolować komórki rakowe krążące we krwi przy zastosowaniu technologii trzystopniowej, a następnie przeanalizować ich ekspresję białek i zmiany genomowe, by dojść do wniosku, że stanowią one heterogeniczną populację komórek. Ponadto, podczas badań opracowano nowoczesne podejście lecznicze, wykorzystujące przeciwciała do walki z komórkami rakowymi. Ogromną ilość danych wykorzystano do stworzenia bazy danych, która posłuży do dalszej współpracy i pomoże w nawiązywaniu kontaktów między partnerami konsorcjum. Profil molekularny odkryty w wyniku tych badań zostanie wykorzystany do przewidywania reakcji pacjentek na standardowe leczenie, a także rezultatów choroby. Przewiduje się, że postępy w wykrywaniu raka jajnika doprowadzą do rozwoju nowych modalności terapeutycznych i tym samym przyniosą pacjentkom więcej korzyści.
