Czy nasze zachowanie w odpowiedzi na ból jest dziedziczne?
Na podstawie europejskich sondaży określono, że blisko 19% populacji cierpi z powodu przewlekłego bólu. To negatywnie wpływa na dobrobyt tych obywateli i stanowi poważne obciążenie społeczne i ekonomiczne dla naszego społeczeństwa. Aby zmierzyć się z tym wyzwaniem należy określić, jakie czynniki decydują o tym, jak reagujemy na ból. Czy wszyscy odbieramy go w jednakowy sposób, czy niektórzy z nas są bardziej podatni na pewne formy bólu niż inni? Obecne badanie wskazuje, że istnieje skłonność do odczuwania bólu, zwłaszcza w wyniku uszkodzeniu nerwów (ból neuropatyczny), która może być dziedziczna. W celu zgłębienia tej kwestii projekt finansowany ze środków UE "Dziedziczność przewlekłego bólu neuropatycznego" (Paingenes) użył gryzoni jako modeli neuropatii, aby zidentyfikować locus genów związanych z podatnością na ból. Członkowie projektu starali się dowieść, że geny podatności na ból mogą wpływać na intensywność odczuwania bólu niezależnie od przyczyny uszkodzenia nerwowego. Przeprowadzono badania genetyczne i analizę ekspresji genów matrycy, by zdefiniować zmienne genetyczne i komórkowe, które są istotne dla określania reakcji na ból. Przy użyciu elektrofizjologii względem neuronów czuciowych, naukowcom udało się określić poziomy bólu u różnych odmian gryzoni. Wyhodowanie zwierząt o różnych poziomach podatności na ból ujawniło, że odczuwanie bólu jest cechą dziedziczną, a gen podatności u gryzoni ulokowany jest na chromosomie 15. Jednakże stwierdzono, że czynniki środowiskowe i płciowe również oddziałują na odczuwanie bólu, zagłuszając wpływ genu podatności na ból. Co więcej, naukowcy zbadali wrażliwość na bodźce termiczne aplikowane na skórę, aby stwierdzić, że różnice zaobserwowane między zwierzętami wrażliwymi i niewrażliwymi na ból spowodowane są receptorami neuronów czuciowych w skórze i ekspresją neuroaktywnego peptydu CGRP. Analiza ekspresji genów pozwoliła zidentyfikować małą liczbę genów, które były w zróżnicowany sposób regulowane u zwierząt o niskiej i wysokiej podatności na ból, sugerując, że mogą one odpowiadać za dziedziczone różnice w odczuwaniu bólu. Podsumowując, projekt Paingenes przyczynił się do uzyskania istotnej wiedzy na temat biologii i genetyki bólu. Istotne zidentyfikowanie locus genu podatności na ból podsuwa nowy cel do studiowania bólu u ludzi, co ostatecznie ułatwi opracowanie metod prognozowania i diagnozowania osób cierpiących.
