Współistnienie upraw genetycznie zmodyfikowanych i niezmodyfikowanych
W Europie, w porównaniu do innych regionów świata, uprawia się tylko kilka tysięcy hektarów roślin zmodyfikowanych genetycznie (GM) rocznie. Poprzez regulacje prawne w Europie w ciągu minionej dekady zwiększono nacisk na wstępną ocenę upraw GM, ustanowiono zasady dotyczące wykrywalności i znakowania oraz narzucono monitoring post-marketingowy. Ze swojej strony Komisja Europejska ustanowiła zasadę współistnienia upraw genetycznie zmodyfikowanych i niezmodyfikowanych (zapewnienie rolnikom praktycznej możliwości wyboru pomiędzy hodowlą upraw tradycyjnych i ekologicznych oraz upraw genetycznie zmodyfikowanych, zgodnie z prawnymi zobowiązaniami dotyczącymi określonego standardu) oraz przedstawiła wytyczne, które definiują kontekst tego współistnienia. Przy rozpatrywaniu perspektywy wprowadzenia produkcji upraw GM w odpowiedni sposób, nasuwa się istotne pytanie: Jakie czynniki należy uwzględnić, by współistnienie było wykonalne? W ramach projektu "Zrównoważone wprowadzenie GMO w rolnictwie europejskim" (Sigmea) próbowano zająć się tą kwestią, udostępniając decydentom informacje naukowe na temat właściwego współistnienia i środków wykrywalności, jakich tego rodzaju krok wymaga. Członkowie zespołu Sigmea przystąpili do gromadzenia istniejących i pojawiających się na bieżąco wyników dotyczących przepływu genów i konsekwencji dla środowiska. Zajęli się także tworzeniem modeli przepływu genów na poziomie krajobrazu, aby określić naukowe ramy, metody i narzędzia, których można byłoby użyć do oceny ekologicznych i gospodarczych skutków produkcji upraw GM. Celem tego podejścia było także usprawnienie skutecznego zarządzania ich rozwojem w różnych systemach rolnictwa w Europie. Przeprowadzono serię regionalnych studiów przypadku, by opracować i ocenić scenariusze współistnienia, a w następstwie udało się zrealizować szereg ważnych celów. W ramach projektu zorganizowano największą w Europie akcję gromadzenia danych na temat przepływu i trwałości genów. Głębsze zrozumienie tej kwestii może przyczynić się do podjęcia praktycznych strategii na rzecz współistnienia takich gatunków, jak rzepak, kukurydza i burak cukrowy. Badacze opracowali także syntezę dostępnych danych na temat skutków środowiskowych kukurydzy z genami Bacillus thuringiensis (Bt) oraz rzepaku z tolerancją na herbicydy (HT) w europejskim systemie upraw. Do celów badawczych udostępniono praktyczną platformę dynamicznego rodzajowego modelowania przepływu genów LandFlow-Gene, a także zaprojektowano generator krajobrazu symulujący krajobrazy rolnicze z możliwością dostępu online. Badacze przeanalizowali wykonalność współistnienia oraz jego koszty, a następnie zaproponowali scenariusze dla zarządzania. Kolejnym wynikiem projektu było opracowanie pierwszej wielkoskalowej oceny empirycznej skutków gospodarczych upraw GM. Ma to szczególnie duże znaczenie dla europejskich rolników. Wyniki projektu mają wiele do zaoferowania, tym bardziej że temat produkcji upraw GM staje się coraz gorętszy w Europie.
