Zachowanie zdrowia jelit
Miliardy zdrowych bakterii komensalnych pomagają w trawieniu pokarmu, pozyskiwaniu składników odżywczych i zapobieganiu kolonizacji przez bakterie chorobotwórcze. Te bakterie probiotyczne są często wykorzystywane w suplementach diety i produktach spożywczych sprzyjających zdrowiu organizmu, a zwłaszcza jelit. W ramach poszerzania badań nad bakteriami probiotycznymi UE sfinansowała działanie sieci kształcenia początkowego im. Marii Skłodowskiej-Curie, aby przeprowadzić szkolenie młodych naukowców w nowej dziedzinie metagenomiki mikrobiotycznej: dotyczącej interakcji między florą bakteryjną jelit a ludzkim gospodarzem. Każdy spośród 18 stypendystów pracował nad własnym projektem badawczym, przyczyniając się do identyfikacji komponentów i szczepów biologicznych przynoszących korzyści zdrowotne. Szkolenia w ramach projektu CROSS-TALK (Health-promoting cross-talk between intestinal microbiota and humans) dotyczyły głównie metagenomiki ludzkiego mikrobiomu. Jest to nowa dyscyplina o szczególnym znaczeniu dla tego badania, jako że łączy biologię molekularną, mikrobiologię, biologię komórki, immunologię oraz fizjologię zwierząt i ludzi. Naukowcy zidentyfikowali dużą liczbę szczepów probiotycznych o dowiedzionym wpływie na fizjologię komórek eukariotycznych i badali mechanizmy ich oddziaływań z gospodarzem. Skupiono się na dużym panelu bakterii, w tym na bakteriach kwasu mlekowego (Bifidobacteria i Lactobacilli), gram dodatnich bakteriach komensalnych (Roseburia, Akkermancia, Clostridi), jak również klonach metagenomicznych. Przy użyciu modeli zwierzęcych i technologii ex-vivo w przypadku ludzi, przeanalizowano skutki patofizjologiczne. Potencjał terapeutyczny tych bakterii ciągle jeszcze podlega badaniom w ramach 11 z 18 bieżących projektów. Uczestnicy projektu CROSS-TALK scharakteryzowali również ogólne reakcje tkanki przy użyciu transkryptomiki i zintegrowanych badań szlaków sygnałowych komórek, by wytypować bakterie probiotyczne o wysokim potencjale zdrowotnym. Wyniki pozwolą dużo lepiej wyjaśnić zjawisko symbiozy bakteryjnej w jelitach i jej wpływu na fizjologię jelit, a także mogą znaleźć ważne zastosowania komercyjne. W sumie w ramach badania CROSS-TALK opublikowano 30 artykułów naukowych w prestiżowych czasopismach. We wrześnio 2012 utworzono Sieć Współpracy Naukowej Cross-Talk (CTSN). Powstała też platforma współpracy głównych wytwórców żywności zawierającej bakterie kwasu mlekowego, obejmująca przedstawicieli nauki i przemysłu.
Słowa kluczowe
Jelito, probiotyk, metagenomika ludzkiego mikrobiomu, bakterie kwasu mlekowego, symbioza
