Długowieczność a odporność na stres
Czynnik szoku termicznego 1 (HSF-1) ma ogromny potencjał leczniczy. U nicienia C. elegans jest on odpowiedzialny na odporność na stres i pośredniczy w ochronie przed związaną z neurodegeneracją toksyczną agregacją białek. Aktywność tego czynnika jest regulowana negatywnie przez szlak sygnałowy insuliny/IGF (IIS), a wytłumienie tego szlaku powoduje aktywowanie HSF-1 odpowiedzialnego za ochronę przed toksyczna agregacją białek i odgrywającego rolę w długowieczności. W ramach projektu HSF-1 LONGEVITY/PROT badano synchronizację związaną z HSF-1 oraz agregację peptydu Aβ 1-42 kojarzoną z chorobą Alzheimera. Naukowcy przyglądali się także kofaktorom, które są aktywne, gdy otwarte jest okno długowieczności. W nicieniu C. elegans, HSF-1 działa na etapie rozwoju organizmu, umożliwiając DAF-16 wspieranie odporności na stres i ochronę przed proteotoksycznością organizmu dorosłego. Cel ten jest osiągany poprzez ekspresję genów kodujących białka pełniące rolę kofaktorów DAF-16. Dwa z nich, gtr-1 i nhl-1, są kojarzone z DAF-16. Wyniki badania wskazują, że mimo zapewnienia częściowej ochrony przed agregacją kojarzonego z chorobą Alzheimera peptydu Aβ1-42, wygaszenie (knockdown) gtr-1 nie ma wpływu na długowieczność. Gen nhl-1 ma podobne właściwości, a jego ekspresja jest regulowana przez IIS. Jest on ekspresjonowany w neuronach chemosensorycznych, a jego wygaszenie powoduje zmniejszenie odporności na stres i zapewnia ochronę przed toksyczną agregacją białek. Wyniki omawianych badań będą stanowić solidne podstawy dla przyszłych prac nad opartymi na redukcji IIS strategiami leczenia chorób starczych, takich jak choroba Alzheimera. W terapii można by wykorzystać selektywną manipulację procesami starzenia. Badania nad genem gtr-1 zostały już opisane w czasopiśmie Journal of Neuroscience, a publikacja na temat nhl-1 ma ukazać się niedalekiej przyszłości.
Słowa kluczowe
Długowieczność, odporność na stres, stres komórkowy, reakcja na stres, toksyczna agregacja białek, starzenie się, choroby neurodegeneracyjne, HSF-1, IIS, choroba Alzheimera, proteotoksyczność
