Chemokiny jako lek na reakcję autoimmunologiczną
Kiedy układ odpornościowy działa nieprawidłowo, może zacząć traktować własne antygeny jako obce, powodując reakcje autoimmunologiczne lub przewlekłe stany zapalne. Istniejące metody leczenia opierają się na stosowaniu leków immunosupresyjnych, które spowalniają lub tłumią odpowiedź immunologiczną, aby wygasić stan zapalny. Leki te upośledzają jednak jednocześnie zdolność układu odpornościowego do zwalczania infekcji oraz powodują inne poważne skutki uboczne. W tym kontekście celem finansowanego ze środków UE projektu "Innowacyjne chemokinowe strategie terapeutyczne dotyczące reakcji autoimmunologicznych i przewlekłych stanów zapalnych" (Innochem) było znalezienie alternatywnych metod leczenia oraz przede wszystkim przetestowanie układu chemokinowego jako nowego celu leczniczego. Chemokiny to cytokiny potrafiące indukować chemotaksję, czyli zdolność komórek do przemieszczania się w kierunku miejsca zapalnego lub dowolnego związku. Mogą także pełnić funkcję homeostatyczną i kontrolować migrację komórek, na przykład podczas rozwoju. Projekt Innochem dotyczył przede wszystkim części układu chemokinowego powodującego nieprawidłowe reakcje zapalne. Posługując się proteomiką i różnymi genetycznymi modelami przedklinicznymi chorób autoimmunologicznych, konsorcjum INNOCHEM uzyskało ważne dane dotyczące funkcji chemokin i ich receptorów w różnych chorobach autoimmunologicznych i zapaleniach przewlekłych. Analizy molekularne pomogły zbadać mechanizmy tych chorób i pozwoliły zidentyfikować najważniejsze cząsteczki. Przygotowano szereg antagonistycznych związków, takich jak receptory-wabiki, substancje wiążące agonistów oraz niewspółzawodnicze inhibitory allosteryczne celujące w chemokiny lub ich receptory. Przeprowadzono modelowanie interakcji pomiędzy agonistami i antagonistami (inhibitorami z receptorami chemokin), uzyskując bezcenne informacje, które mogą przydać się w przyszłości do projektowania leków. Stworzona w ramach projektu Innochem komplementarna metoda uderzania w układ chemokinowy przy pomocy cząsteczek rekombinowanych i cząsteczek o małej masie daje nadzieję na powstanie lepszej strategii leczenia reakcji autoimmunologicznych i przewlekłych stanów zapalnych.
