Genetyczny składnik wrażliwości na radioterapię
Pomimo z reguły wysokiej skuteczności radioterapii w leczeniu raka, u ok. 5% pacjentów obserwuje się nadmierną wrażliwość zdrowej tkanki na promieniowanie. Działania niepożądane mogą występować od razu lub po wielu latach od zakończenia terapii. Jako że opóźnione skutki mają charakter trwały, przydałaby się metoda leczenia przy pomocy ograniczonych dawek promieniowania dla wrażliwych pacjentów. Niewiele wiadomo na temat czynników biologicznych odpowiedzialnych za te komplikacje występujące w zdrowej tkance, dlatego też uczestnicy projektu Genepi-Lowrt postanowili zbadać zależności między zmianami w ekspresji genów po zakończeniu terapii a ostrymi reakcjami negatywnymi tkanki zdrowej na promieniowanie. Badali także, w jaki sposób na wrażliwość pacjentów wpływać mogą czynniki genetyczne. Biorący udział w projekcie naukowcy wykorzystali 108 próbek tkanek pobranych od pacjentek z rakiem piersi i przechowywanych w biobanku Genepi ("Genetyczne szlaki prognozowania efektów promieniowania jonizującego". Badacze starali się ustalić, czy różne odpowiedzi genomu można powiązać z różnicami genetycznymi u poszczególnych osób. Zaobserwowano znaczące różnice w ekspresji genów przy wysokich i niskich dawkach promieniowania. Zidentyfikowano kilka potencjalnych biomarkerów na podstawie bioinformatycznej analizy profili genetycznych limfocytów i fibroblastów skóry. Nie udało się jednak określić odpowiedniego klasyfikatora późnych działań niepożądanych. Projekt Genepi-Lowrt dostarczył solidnych podstaw naukowych dla przyszłych badań nad nadmierną wrażliwością na radioterapię. Zebrane dane przydadzą się także w badaniach nad środowiskowym, diagnostycznym i zawodowym narażeniem na promieniowanie.
