Nowe spojrzenie na rozwój obszarów wiejskich
Rynki czynników produkcji, innymi słowy rynki dóbr i usług wykorzystywanych do produkcji ostatecznych produktów konsumenckich, mają kluczowe znaczenie dla konkurencyjności UE. Jednocześnie rynki te są kształtowane przez zmiany zachodzące w rolnictwie i gospodarce wiejskiej, na przykład w wyniku globalizacji, zmian w zakresie rozwiązań technologicznych, wymagań konsumentów, polityki lub integracji rynku europejskiego. Mając to na uwadze, stworzono finansowany ze środków UE projekt "Comparative analysis of factor markets for agriculture across the Member States" (FACTOR MARKETS) , którego celem było zbadanie działania rynków czynników opartych na europejskim rolnictwie. Badaczy interesowała kwestia wpływu tych rynków na gospodarkę obszarów wiejskich, ze szczególnym uwzględnieniem rynków kapitału, pracy i gruntów. Jeżeli chodzi o rynek kapitału, w ramach projektu przeanalizowano różne rodzaje kapitału pod kątem decyzji inwestycyjnych na poziomie sektorów, a także wpływ inwestycji na zmiany technologiczne i kapitał akcyjny. Zbadano również różne instrumenty unijnej Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) oraz ich wpływ na rynki czynników. Z punktu widzenia rynków pracy przeanalizowano mobilność kapitału ludzkiego w sektorze rolnym UE, w tym kwestię pozarolniczej podaży pracy. Trzecia kluczowa analiza skupiała się na zbadaniu rynku gruntów, z jednoczesnym uwzględnieniem branży najmu i sprzedaży nieruchomości, a także wpływu kapitalizacji wsparcia na wartość gruntu i czynniki decydujące o transferach gruntów. W ramach projektu FACTOR MARKETS przeprowadzono pierwsze w Europie badanie rynków czynników, w ramach którego porównano rynki różnych krajów i wyróżniono główne różnice między nimi. Pozwoliło to lepiej zrozumieć badaczom kluczowe czynniki mające wpływ na unijne rolnictwo, i przygotowało grunt pod udoskonalenie WPR i zwiększenie konkurencyjności. W ramach projektu przeprowadzono pogłębione analizy kluczowych kwestii odpowiedzialnych za funkcjonowanie i wpływ każdego z rynków czynników na rolnictwo i gospodarkę obszarów wiejskich. W wyniku analiz zgromadzono szereg cennych informacji. Określono czynniki sprzyjające produktywności kapitału w ramach unijnego rolnictwa oraz zgromadzono szerszą wiedzę na temat czynników odpowiedzialnych za zależne od indywidualnych gospodarstw kalkulacyjne ceny kapitału. Ponadto zespół opracował model ramowy służący do analizy rynków pracy umożliwiający lepsze zrozumienie podaży siły roboczej wiejskich obszarów Europy. W ramach projektu FACTOR MARKETS dowiedziono również, iż lepszy dostęp do kapitału gwarantuje wsparcie produkcji rolnej i pomaga zmniejszyć nacisk na użytkowanie gruntu. Kolejnym istotnym osiągnięciem było zrozumienie mechanizmu zachowań inwestycyjnych odnoszących się do gospodarstw zbóż uprawnych w wybranych krajach UE oraz dokonanie oceny znaczenia reform polityki rolnej. Wyniki projektu mają szansę wesprzeć rozwój obszarów wiejskich na terytorium UE i poza nim, szczególnie w świetle nowych reform WPR.
