Opinia społeczeństwa na temat nowych technologii
Ciągle pojawiające się nowe technologie budzą w społeczeństwie pytania związane z aspektami etycznymi, od wszechwidzących systemów satelitarnych poprzez dane biometryczne po terapię genetyczną. Technologie te niosą potencjał rewolucyjnej odmiany naszego życia i całego oblicza społeczeństwa. Z kolei podejście naukowców, innowatorów i decydentów politycznych do tworzenia, kształtowania i regulowania nowych technologii zależy od ich imaginariów socjotechnicznych, czyli ich wyobrażeń o społeczeństwie i życiu społecznym oraz sposobie stosowania nowych technologii. W ramach finansowanego przez UE projektu TECHNOLIFE (A transdisciplinary approach to the emerging challenges of novel technologies: Lifeworld and imaginaries in foresight and ethics) opracowano metodę uzupełniania imaginariów specjalistów i konfrontowania ich z imaginariami społecznymi szerszego społeczeństwa już na wczesnych etapach prac naukowo-technologicznych i formułowania polityki. Badania objęły imaginaria społeczne istotne dla etyki oraz polityki technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT), systemów informacji geograficznej (GIS) oraz kombinacji różnych technologii w ochronie zdrowia. Aby osiągnąć cele projektu, wykorzystano platformę internetową dostępną dla obywateli i organizacji społecznych przez ograniczony czas. Następnie stworzono ramy pozwalające skuteczniej uwzględniać zastrzeżenia etyczne i imaginaria społeczne przed wprowadzeniem konkretnych technologii do pełnego użytku. Zespół projektowy opublikował rekomendacje polityczne w raporcie zatytułowanym „Biometrics and mobility in the European Union: Point of view of deliberation” dotyczącym skomplikowanych tematów biometrii i prywatności. Uruchomiono również kanał w serwisie YouTube odpowiednie filmy wideo. Jedną z części projektu było zbadanie opinii ludzi na temat nowych technologii i ich roli w społeczeństwie. Powstały trzy krótkie filmy dotyczące trzech kontrowersyjnych technologii: biometrii, GIS i udoskonalanie człowieka. Filmy dotyczyły aktualnych technologii zatwierdzonych przez oficjalne kręgi. Naukowcy zaprosili zainteresowane osoby do dyskusji na temat tych technologii na trzech forach internetowych. Poruszono kwestie, takie jak formułowanie polityk, osoby wykluczone, a także pytano o rolę dużych korporacji, mediów i władz we wprowadzaniu tych nowych technologii. W ramach projektu TECHNOLIFE stwierdzono między innymi, że w kwestii nowych technologii wielu obywateli ma zastrzeżenia dotyczące sprawiedliwości społecznej, równości i dystrybucji władzy. Nadal ważne są typowe kwestie natury etycznej, jak prywatność i poufność, ale pojawia się też wyraźna potrzeba omawiania i kontrolowania nowych technologii poprzez dyskusję, czy będą one pożądane dla społeczeństwa, jakie przyniosą korzyści i dlaczego miałyby zostać wprowadzone.
Słowa kluczowe
Etyka, nowa technologia, biometria, TECHNOLIFE, wyobrażenia, prywatność
