Przyszłość pożarów lasów w Europie
Pożary lasów, szczególnie na obrzeżach miast, są w ostatnich dziesięcioleciach coraz częstsze ze względu na wiele różnych, powiązanych ze sobą czynników, takich jak użytkowanie gruntów i klimat. W perspektywie mającego się osuszać klimatu zagrożenie pożarami w Europie powinno wzrastać, jednak przeprowadzenie konkretnych prognoz lokalnych będzie wymagało szeroko zakrojonych badań. Takie były też założenia finansowanego przez UE projektu FUME, którego realizację zaplanowano na trzy lata, od początku 2010 r. W liczącym 32 członków konsorcjum znalazło się 7 partnerów z krajów spoza Europy, w których pożary są częstym zjawiskiem. Chodziło o to, by zrozumieć, w jaki sposób czynniki klimatyczne, biotyczne i społeczne oddziałują ze sobą, wpływając na pożary lasów, oraz by ocenić, w jaki sposób zmiany wprowadzane przez człowieka wpływają na zagrożenia pożarowe. W tym celu prace podzielono na trzy obszary: dokumentowanie ostatnich pożarów, modelowanie wpływu na użytkowanie i pokrycie gruntów (LULC) oraz ocena adaptacji do nowych warunków. Zespół ustalił, że pożary w krajach Morza Śródziemnego podlegają zmianom skorelowanym ze zmianami zachodzącymi w krajobrazie. Pożary wybuchały tam, gdzie panują niebezpieczne warunki, jednak w sposób nierównomierny, a miejsca, w których ostatnio dochodziło do pożarów, były na nie najbardziej narażone. Najbardziej narażone na pożary są miejsca na granicy obszarów miejskich i wiejskich, a uczestnicy projektu opracowali metody modelowania tego ryzyka. Ważnymi aspektami były tu czynniki społeczno-ekonomiczne oraz klimat (szczególnie nietypowe okresy suszy). Ogólnie, klimat sprzyjał zmniejszeniu zagrożenia pożarowego w południowej Europie. Uczestnicy inicjatywy FUME modelowali przyszłe LULC w tych regionach, dowodząc, że zagrożenie pożarowe będzie zależeć od decyzji planistycznych. W niektórych scenariuszach klimatycznych powinien wystąpić znaczny wzrost zagrożenia pożarami, ale w innych przypadkach zagrożenie to może maleć. Obszarem o wysokim stopniu ryzyka może stać się Europa Wschodnia. Zmiana klimatu będzie prawdopodobnie wpływać na kiełkowanie śródziemnomorskich gatunków roślin, ale trudno jest dokonać tu uogólnień. Zespół stwierdził też, że śródziemnomorskie lasy sosnowe będą wymagały aktywnego zarządzania, aby zwiększyć ich odporność na pożary. W tym kontekście zaproponowano różne rozwiązania. W szczególności wezwano do integracji badań, polityki i zarządzania w celu ograniczenia ryzyka. Badaczom udało się zrealizować założenie projektu FUME dotyczące zbadania prawdopodobnych przyszłych scenariuszy zagrożenia pożarowego w Europie. Zaproponowano również rozwiązania umożliwiające łagodzenie skutków pożarów.
Słowa kluczowe
Pożar lasu, klimat, społeczno-ekonomiczne, przedmieścia, wykorzystanie gruntów, pokrycie gruntu