Związek drobnoustrojów jelitowych z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby
Niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NSW) przypomina alkoholową chorobę wątroby, lecz jest powodowane przez nadmierne odkładanie się tłuszczu w wątrobie. Może to prowadzić do zapalenia, uszkodzenia wątroby oraz w skrajnych przypadkach do marskości. Finansowany przez UE projekt FLORINASH (The role of intestinal microflora in non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD)) zajmował się rolą mikroflory jelitowej w patogenezie NSW. Badacze skupili się na procesach biologicznych i mechanizmach oddziaływania mikrobiomu jelitowego z gospodarzem. Powodzenie badania może oznaczać między innymi ulepszenie diagnozowania i określania rokowań poprzez wykorzystanie nowych markerów metabolicznych i nowych celów terapeutycznych. Zespół pozyskał próbki biologiczne od kilkuset pacjentów cierpiących na NSW, otyłość i insulinooporność o różnym nasileniu. Powstała baza danych została zapełniona danymi omicznymi i parametrami klinicznymi. Przeprowadzone analizy pozwoliły uzyskać wgląd w etiologię molekularną NSW. Szczególny nacisk położono na stres retikulum endoplazmatycznego, zapalenie zależne od TNFa oraz szlaki lipogeniczne. Informacje uzyskane na drodze badań omicznych wykorzystano do zwalidowania zidentyfikowanych molekuł w modelach zwierzęcych. Aby zrozumieć rolę mikrobiomu w powstawaniu NSW prowadzono badania na myszach, których jelita skolonizowano ludzkim mikrobiomem od pacjentów cierpiących na NSW o różnym stopniu nasilenia. W celu tworzenia terapii konsorcjum korzysta z modelowania bioinformatycznego, aby projektować innowacyjne leki przeciwko celom molekularnym zaangażowanym w zapalenie i lipogenezę. Skuteczność terapeutyczna tych leków będzie testowana na zwierzęcych modelach NSW. Reasumując, działalność i wyniki badania FLORINASH powinny poszerzyć naszą wiedzę o wcześniej nieodkrytych zależnościach między mikrobiomem jelitowym a NSW. Rozpoznanie powikłań NSW, takich jak stłuszczenie, zwłóknienie, marskość i rak wątrobowokomórkowy, wymaga zwykle biopsji wątroby, która stwarza ryzyko dla pacjenta. Z perspektywy klinicznej odkryte biomarkery powinny poprawić czułość i dokładność diagnozowania chorób wątroby, a opracowane nowatorskie interwencje powinny zwiększyć skuteczność terapii i profilaktyki. Do końca projektu nie sfinalizowano walidacji biomarkerów, ale podczas przyszłych badań będzie to możliwe dzięki danym zgromadzonym w jego trakcie.
Słowa kluczowe
Drobnoustroje jelitowe, niealkoholowa choroba stłuszczeniowa wątroby, biomarkery, otyłość, insulinooporność
