Zwalczanie wirusów trzody chlewnej
Wirus PRRSV jest w znacznym stopniu zróżnicowany genetycznie, przy czym pojawiają się nowe szczepy o dużej patogeniczności, powodujące znaczną śmiertelność świń. Zakażenie wiąże się z problemami w obrębie układu rozrodczego i oddechowego u świń, przy jednoczesnym upośledzeniu odporności, otwierającym drogę zakażeniom bakteryjnym. Istniejące szczepionki nie są skuteczne w zwalczaniu wszystkich szczepów PRRSV, a powszechne stosowanie antybiotyków zwiększa częstość przypadków lekooporności. Aby rozwiązać ten problem, zainicjowano finansowany prze UE projekt PORRSCON (New tools and approaches to control porcine reproductive and respiratory syndrome (PRRS) in the EU and Asia), w ramach którego współpracujący ze sobą badacze z Europy i Azji będą tworzyć nowe narzędzia i metody zwalczania wirusa PRRS. W tym kontekście powstał publiczny biobank wirusów, zawierający izolaty z Europy, Azji i Ameryki należące do obu genotypów wirusowych. Uczestnicy projektu zsekwencjonowali i scharakteryzowali szereg szczepów wirusa PRRSV o różnych genotypach i podtypach. Zwalidowano większość dostępnych zestawów do rozpoznawania PRRSV z użyciem podtypów wirusa, które są najpopularniejsze w Europie. Te zestawy mogą jednak nie być wystarczająco czułe przy wykrywaniu innych podtypów wirusa, co wskazuje na zapotrzebowanie na stałe monitorowanie różnorodności genetycznej PRRSV i skuteczności testów diagnostycznych. Wyniki pozwoliły też ujawnić, że połączenie technik obejmujących analizę serologiczną może być skuteczniejszą metodą wykrywania PRRSV. Okazało się, że obecnie dostępna szczepionka opracowana z myślą o podtypie 1 zapewnia tylko częściową ochronę przed silnie patogenicznymi podtypami PRRSV z Europy Wschodniej. Poświęcono dużo pracy, aby stworzyć nowe szczepionki, zwiększające swoistą odpowiedź humoralną na PRRSV i ograniczającą obciążenie prosiąt wirusem. Aby projektowanie nowych szczepionek było jeszcze łatwiejsze, naukowcy przeprowadzili analizę wirulencji i zidentyfikowali dwa geny, które ją warunkują. Ta wiedza może być użyteczna przy atenuowaniu wirusów. Ponadto naukowcy przeanalizowali patogenezę zakażeń wrodzonych i potencjalnych metod zapobiegania przenoszeniu wirusa z matki na płód. W tym celu opracowali szczepionkę atenuowaną, która chroni prosięta przed tym śmiertelnym zagrożeniem. Podsumowując, działania projektu PORRSCON uświadomiły władzom istnienie problemu, jakim jest przenoszenie wirusa PRRSV w międzynarodowym handlu zwierzętami. Oczekuje się, że uzyskane narzędzia i szczepionki pozwolą ograniczyć rozprzestrzenianie wirusa i przeciwdziałać dramatycznym skutkom zakażeń.
Słowa kluczowe
Wirus zespołu rozrodczo-oddechowego świń, szczepionka, genotyp, diagnoza
