Większe poszanowania praw dzieci w badaniach klinicznych
W ramach projektu RESPECT ("Relating expectations and needs to participation and empowerment of children in clinical trials") badano możliwości poprawy procedur rekrutacji do badań klinicznych w zakresie poszanowania praw dzieci ich rodziców. Zainspirowani rozporządzeniem UE z 2007 dotyczącym pediatrii członkowie zespołu badali przyczyny udziału dzieci w badaniach i opracowywali działania poprawiające poszanowanie ich praw. Aby uzyskać wydłużenie świadczeń medycznych i zaoszczędzić koszty, konsorcjum RESPECT zidentyfikowało potrzeby dzieci i ich rodzin związane z prowadzeniem badań klinicznych nad nowymi lekami w Europie. Badano również metody przekładania tych potrzeb na większe poszanowanie praw i motywowanie uczestników przyszłych badań klinicznych. Te cele końcowe zrealizowano, pracując nad trzema celami pośrednimi. Pierwszym było stworzenie wspólnej płaszczyzny porozumienia, kolejnym zebranie i zanalizowanie danych na temat podejścia do rekrutacji pacjentów do badań klinicznych oraz praktyk stosowanych w różnych obszarach medycyny i w różnych warunkach. Trzecim celem było rozpropagowanie wyników projektu, aby stworzyć bazę danych i zachęcić do przyjęcia ulepszonych procedur rekrutacji i zapewniania poszanowania praw pacjentów. Uczestnicy projektu korzystali z różnych metod badawczych, aby ocenić obecną perspektywę europejskiego pacjenta uczestniczącego w badaniu klinicznym, dobierając i dostosowując te metody do określonych grup badanych i potrzeb poszczególnych pacjentów. Przeprowadzono badania przypadków, wywiady i ankiety wśród dzieci uczestniczących w badaniach klinicznych i wśród potencjalnych uczestników takich badań. Główny nacisk położono na uzyskanie bogatych danych jakościowych, w tym informacji od rodzin na temat przyczyn wyrażenia zgody na udział w badaniu i kontynuowania go. Badanie RESPECT poprawiło zrozumienie potrzeb pacjentów, ich podejścia, oczekiwań, motywacji i postrzeganych ograniczeń związanych z udziałem w badaniach klinicznych. Do wyników skoordynowanych działań należy dodać spostrzeżenie, że opracowywanie badań klinicznych tak, aby były przyjazne dzieciom i ich rodzicom, najpewniej zachęci do uczestnictwa w nich i poprawi ich przejrzystość. Organizacje rodziców są kluczowe dla możliwości osiągnięcia tych zmian. Innym spostrzeżeniem było częste wykluczanie imigrantów z badań klinicznych przy założeniu, że nie będą w stanie zrozumieć instrukcji z racji niskiego poziomu wykształcenia. Organizatorzy badań powinni z jednej strony być bardziej otwarci, a z drugiej zapewniać nie tylko tłumaczenie, lecz również wsparcie w pokonaniu różnic kulturowych. Projekt RESPECT zaowocował wysokiej jakości badaniami, w których zidentyfikowano potrzeby dzieci i ich rodzin oraz czynniki motywujące ich do udziału w badaniach klinicznych. Udało się poprawić koordynację działań i zacieśnić współpracę różnych równorzędnych instytucji, aby stała się bardziej wydajna. Skorzystają na tym zarówno prowadzący badania, jak i uczestniczący w nich pacjenci. Wyniki projektu mają zastosowanie w przypadku każdego rodzaju leków i we wszystkich warunkach medycznych. Można je również zaadaptować do badań klinicznych z udziałem pacjentów dorosłych.