Komórki macierzyste lekiem na chore serce
W następstwie zapalenia mięśnia sercowego, ograniczona kurczliwość i unaczynienie uszkodzonego mięśnia hamują zdolność do regeneracji i często następuje pogorszenie stanu w danym obszarze. Aby pobudzić naprawę tkanki, zespół finansowanego przez UE projektu INFARCT CELL THERAPY ("Therapy after heart infarct: Prevention of reperfusion injury and repair by stem cell transfer") zaoferował metodę leczenia wykorzystującą populacje różnych komórek macierzystych i progenitorowych. Strategie te szczegółowo opisano na stronie http://www.infarctcelltherapy.eu/. Wśród założeń projektu było zbadanie potencjalnych czynników regulacyjnych, które pobudzają uwalnianie sercowych komórek macierzystych i wzrost sercowo-mięśniowy, a także użycie rusztowań w celu dostarczenia różnych typów komórek macierzystych do serca. W tym celu użyto wyjątkowego sztucznego materiału wspornikowego, który – poza wsparciem strukturalnym – sprzyjał powolnemu uwalnianiu czynników wzrostu. Konsorcjum zbadało różne źródła komórek macierzystych, łącznie ze szpikiem kostnym, krwią pępowinową, tkanką tłuszczową i sercową. Badano również wyhodowane, różnicowane komórki otrzymane z komórek macierzystych embrionów mysich oraz pluripotencjalne komórki pochodzenia ludzkiego. Dokonano także genetycznych modyfikacji tych komórek, aby zwiększyć ich zdolność do różnicowania i naprawy. Przeszczep obwodowych śródbłonkowych komórek progenitorowych – komórek śródbłonka formujących kolonie i komórek śródbłonka pochodzących z krwi (odpowiednio ECFC/BOEC) na modelu choroby niedokrwiennej serca u świni doprowadził do pomyślnego przeszczepu, neowaskularyzacji i zwiększonej perfuzji. To obiecujące odkrycie skłoniło członków konsorcjum do zaproponowania użycia ECFC w połączeniu z innymi środkami leczniczymi w ramach prób klinicznych na pacjentach pozawałowych. Komórki macierzyste ze szpiku kostnego lub tkanki tłuszczowej oraz kardiomiocyty wygenerowane ex vivo również wykazały zbawienny wpływ na funkcję serca, a zastosowanie komórek z błonami kolagenowymi zwiększało skuteczność wszczepienia. Jeśli chodzi o naprawę tkanki mięśnia sercowego, najlepszym źródłem komórek macierzystych są komórki tłuszczowe serca, które w połączeniu z podaniem opartych na alginianie biomateriałów i czynników wzrostu zaowocowały zwiększoną przeżywalnością komórek. Oczekuje się, że próby kliniczne z oznakowanymi mezenchymalnymi komórkami macierzystymi ujawnią los tych komórek po wstrzyknięciu w mięsień sercowy po zapaleniu. Podsumowując, realizowane w ramach projektu staranne badania metod leczniczych w przypadku choroby niedokrwiennej serca doprowadziło do zidentyfikowania kombinacji typów komórek i czynników wzrostu, które mogą okazać się korzystne dla pacjentów. Choć walidacja kliniczna proponowanych strategii jest w toku, członkowie projektu INFARCT CELL THERAPY przewidują wykorzystanie medycyny regeneracyjnej w leczeniu chorób serca w praktyce.
