Kształcenie nowego pokolenia biologów zajmujących się chorobami zakaźnymi
W złożonych, dwukierunkowych interakcjach między patogenem i gospodarzem uczestniczy szereg komórek i szlaków molekularnych. Na wynik tych oddziaływań, mianowicie na przezwyciężenie patogenu przez układ odpornościowy albo na rozwój choroby, wpływa szereg czynników dodatkowych, w tym stan gospodarza. Istnieje pilne zapotrzebowanie na metody walki z chorobami zakaźnymi, szczególnie w krajach rozwijających się, gdzie powodują dużą śmiertelność. Z kolei w krajach uprzemysłowionych istnieje ryzyko powrotu chorób, które stanowiły zagrożenie w przeszłości. Opracowanie nowych szczepionek i strategii zwalczania infekcji jest możliwe tylko dzięki współpracy i szkoleniom na najwyższym poziomie dla kolejnych pokoleń badaczy. Zakres finansowanego przez UE projektu EIMID ITN (European initiative for basic research in microbiology and infectious diseases) obejmował szkolenia dla dziesięciu początkujących badaczy, aby mogli przyłączyć się do grona światowych ekspertów w dziedzinie biologii chorób zakaźnych. Zapewniono szkolenia dziesięciu badaczom w ramach wzajemnie powiązanych projektów, w których badano mechanizmy oddziaływań gospodarza z patogenem. Badania poświęcono takim zagadnieniom, jak inwazyjne infekcje bakteryjne (w tym meningokokami), biegunki pochodzenia bakteryjnego oraz replikacja HIV. Podczas trzyletniego programu szkoleniowego początkujący naukowcy badali, jak antygeny metaboliczne ulegające ekspresji w nieoznaczalnych Haemophilus influenzae mogą być wykorzystane do tworzenia szczepionek. Przeanalizowali rolę białek powierzchniowych w patogenezie Staphylococcus aureus, replikację Streptococcus pyogenes oraz zjadliwość bakteryjnego patogenu Listeria monocytogenes. Uczestnicy innych projektów skupili się na zbadaniu roli komórek immunologicznych m.in. w infekcjach pneumokokowych i infekcjach Neisseria meningitidis. Dalsza analiza funkcjonowania komórek gospodarza w przebiegu chorób wirusowych i bakteryjnych umożliwiła odkrycie kluczowych determinantów replikacji wirusów, jak również czynników przeciwbakteryjnych wytwarzanych przez nabłonek jelita. Tym prestiżowym projektom naukowym towarzyszyły dodatkowe prace szkoleniowe w postaci kursów praktycznych, seminariów naukowych, spotkań i konferencji. Reasumując, działalność w ramach projektu zapewniła przyszłym naukowcom bezcenną wiedzę i możliwość leczenia chorób zakaźnych w przyszłości.
Słowa kluczowe
Szkolenia, choroba zakaźna, układ odpornościowy, patogen, gospodarz, szczepionka
