Nowe badania kliniczne wspierają światową walkę z gruźlicą
Działające od 2021 roku finansowane przez Unię Europejską partnerstwo publiczno-prywatne dąży do opracowania nowych metod leczenia gruźlicy. Obecnie w ramach projektu o nazwie UNITE4TB rozpoczęło się badanie kliniczne fazy IIb/c, a pierwszy uczestnik został zarejestrowany w ośrodku badawczym projektu w Kapsztadzie na terenie Republiki Południowej Afryki. Zdaniem ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia wyłącznie w 2022 roku gruźlica doprowadziła do 1,3 miliona zgonów na całym świecie, co czyni ją drugą najbardziej zabójczą chorobą zakaźną po COVID-19. Jednym z głównych problemów pozostaje fakt, że leki pierwszego rzutu nie zawsze są w stanie skutecznie poradzić sobie z chorobą, co powoduje konieczność dłuższego i bardziej toksycznego leczenia – pacjenci muszą przyjmować kilka różnych leków przez okres 6 miesięcy, a czasem nawet dłuższy. Zespół projektu UNITE4TB pracuje nad nowymi, krótszymi protokołami leczenia, które będą wiązały się z mniejszą liczbą skutków ubocznych, a jednocześnie pozwolą na zwalczanie wszystkich wariantów choroby.
Poszukiwanie najlepszego sposobu leczenia
Jak czytamy w wydanym niedawno komunikacie prasowym, w ramach badań klinicznych fazy IIb/c naukowcy przebadają 14 różnych kombinacji dziewięciu istniejących leków i dwóch nowych kandydatów – GSK656 i BTZ-043. Najlepsze połączenie leków wyłonione w ramach badania fazy IIb zostanie skierowane do badania fazy IIc, podczas którego badacze zbiorą więcej informacji na temat bezpieczeństwa leczenia oraz czasu ich stosowania. Celem tych badań jest opracowanie protokołów, które usprawnią obecnie wykorzystywane metody leczenia gruźlicy lekoopornej oraz umożliwią leczenie gruźlicy wrażliwej na leki. Prof. Michael Hoelscher ze Szpitala Uniwersyteckiego w Monachium, jednostki partnerskiej projektu UNITE4TB, komentuje projekt badania: „Na proces opracowywania protokołu leczenia gruźlicy składają się trzy główne etapy – ustalenie optymalnej dawki każdego pojedynczego leku, określenie właściwej kombinacji czterech różnych leków i ustalenie najkrótszego możliwego czasu trwania leczenia według wybranego protokołu. Zespół projektu UNITE4TB zajmuje się każdym z tych aspektów, realizując możliwie najbardziej efektywne projekty badań”.
Czas na badania
Oprócz ośrodka badawczego w Republice Południowej Afryki, gdzie zespół zarejestrował właśnie pierwszego uczestnika, badania kliniczne odbędą się również w innych krajach, takich jak Filipiny, Tanzania, Uganda i Wietnam. Wszystkie lokalizacje zostały wybrane na podstawie częstotliwości występowania gruźlicy. „Dzisiejsza publikacja stanowi przełomowy moment dla badań nad gruźlicą”, zauważa prof. Martin Boeree, koordynator projektu UNITE4TB z ramienia Ośrodka Medycznego Uniwersytetu im. Radbouda w Nijmegen (Niderlandy). „Świat potrzebuje nowych leków na gruźlicę, a także nowych sposobów prowadzenia badań klinicznych. Nasze partnerstwo publiczno-prywatne wyznacza nowe standardy obu tych obszarach. Jeśli nasze prace zakończą się sukcesem, opracujemy nowy, krótszy protokół leczenia, który będzie można stosować w walce ze wszystkimi rodzajami gruźlicy”. Projekt UNITE4TB (ACADEMIA AND INDUSTRY UNITED INNOVATION AND TREATMENT FOR TUBERCULOSIS) jest wspierany w ramach Inicjatywy na rzecz Innowacyjnych Leków – partnerstwa między Unią Europejską a europejskim przemysłem farmaceutycznym. Prace realizowane w ramach projektu dobiegną końca w 2028 roku. Więcej informacji: strona projektu UNITE4TB
Słowa kluczowe
UNITE4TB, gruźlica, badanie kliniczne, lek, leczenie, partnerstwo publiczno-prywatne