Droga ku zrównoważonej przyszłości Same prace akademickie nie wystarczą do wytyczenia drogi ku zrównoważonemu i niskowęglowemu rozwojowi Europy w perspektywie roku 2030. Najważniejszy przyczynek do tworzenia realistycznych wizji przyszłości i metod ich osiągnięcia będzie pochodzić od osób żyjących w tych odległych czasach. Technologie przemysłowe © Thinkstock W obliczu zmian klimatu, braków wody, wyczerpywania się zasobów nieodnawialnych, utraty bioróżnorodności i wielu innych problemów konieczne jest opracowywanie zupełnie innych polityk i praktyk. Prognozując przyszłość, należy przede wszystkim założyć, że będzie ona zupełnie różna od teraźniejszości. Co więcej, tworząc bardziej zrównoważone style życia, nie należy kierować się przeszłością. Za cel finansowanego ze środków UE projektu "Creating innovative sustainability pathways" (CRISP) przyjęto ustalenie postaci możliwych przyszłych stylów życia, a następnie stworzenie innowacyjnych i zrównoważonych ścieżek dotarcia do tej przyszłości. Jako główne narzędzia wybrano tworzenie scenariuszy, prognozowanie wsteczne i rozwijanie ścieżek przejścia do poszczególnych przyszłych scenariuszy. Uczestnicy zespołu zastosowali podejście oddolne obejmujące dyskusje, wymiany i rozważania z udziałem innych zaangażowanych stron na temat różnorodnych aspektów umożliwiających opracowanie realnych ścieżek przejścia do stanów przyszłych. Członkowie projektu CRISP reprezentowali kilka krajów europejskich: Grecję, Litwę, Niderlandy, Norwegię, Węgry i Zjednoczone Królestwo. W ramach projektu CRISP zorganizowano we wszystkich zaangażowanych krajach kilka warsztatów z udziałem studentów, aby poznać ich wizje przyszłości niskowęglowej i zrównoważonej. Poszczególne wizje wraz z koncepcjami bazowymi scalono następnie w trzy nadrzędne wizje docelowe. Wizja "Jeden etyczny świat" przewiduje realizację globalnych łańcuchów dostaw, lokalne interpretowanie globalnych wartości, globalną opiekę zdrowotną i globalne sprawowanie rządów. Wolny handel zostanie zastąpiony przez sprawiedliwy handel, a w społeczeństwach zapanuje równość. Wizja "Społeczność lokalna" opiera się na silnej tożsamości regionalnej z dobrze wykształconymi lokalnymi łańcuchami wytwarzania i konsumpcji. Do fundamentalnych aspektów zrównoważonej społeczności zalicza się tutaj decentralizację, wegetarianizm, spójność społeczną, odpowiedzialność indywidualną i konsumpcję opartą na współdziałaniu. Z kolei wizja "i-Tech" przewiduje rozwój napędzany przez technologię i innowacje. Świat przyszłości będzie środowiskiem wysoce konkurencyjnym, w którym ryzyko zastąpią inteligentne maszyny. Życie będą dominować pojęcia żywności funkcjonalnej, energii odnawialnej i wydajnego, zaawansowanego technicznie transportu. Wizje te rozwijano jako stany docelowe procesu prognozowania wstecznego i tworzenia ścieżek przejścia we współpracy z ekspertami zajmującymi się kwestiami mobilności, energii dla gospodarstw domowych i żywności. Na podstawie rozmów z ekspertami i kwestionariuszy ustalono też, na ile ostateczne ścieżki są realne i pożądane. Słowa kluczowe Zrównoważona przyszłość, Europa niskowęglowa, zrównoważone ścieżki, backcasting, prognozowanie wsteczne, ścieżka przejścia
