Wirtualny ośrodek genetycznych badań sądowych
Genetyka sądowa jest nową dziedziną nauk stosowanych, która znacząco przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa obywateli Unii Europejskiej. Jednak stosowane metody genetycznej identyfikacji przestępców i tworzone krajowe bazy DNA wiążą się z ryzykiem naruszenia prawa do prywatności. Niepokoją również takie zastosowania genetyki, jak przewidywanie wyglądu zewnętrznego osób. Aby analizować społeczne, prawne i etyczne problemy genetyki sądowej, zainicjowano projekt EUROFORGEN-NoE(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (European forensic genetics Network of Excellence), w ramach którego powstał Wirtualny Ośrodek Genetycznych Badań Sądowych. W Ośrodku tym znajduje się wirtualny bank zasobów w zakresie etycznych, prawnych i społecznych aspektów genetyki sądowej, zawierający literaturę dotyczącą polityk i praktyk. Członkowie konsorcjum zapewnili niezbędną infrastrukturę do prowadzenia szkoleń w dziedzinie genetyki sądowej i opracowali specjalny program studiów podyplomowych. Nakręcono również serię publicznie dostępnych filmów instruktażowych, zatytułowaną „Forensic genetics explained”. Dzięki przyłączeniu się do projektu kilku nowych partnerów badawczych udało się osiągnąć znaczące postępy w analizie sądowej DNA. Do przełomowych osiągnięć należy ustalenie zestawów mRNA, miRNA i epigenetycznych markerów DNA do identyfikacji ludzkich tkanek i płynów fizjologicznych z próbek pobranych na miejscu przestępstwa. Ponadto w projekcie EUROFORGEN-NoE stworzono prototypowy panel markerów do przewidywania pochodzenia biogeograficznego nieznanych dawców próbek biologicznych, np. pozyskanych na miejscu przestępstwa, i przetestowano jego zdolność predykcyjną przy użyciu próbek DNA z całego świata. Partnerzy projektu stworzyli też oprogramowanie open source do interpretacji złożonych profile DNA, symulacji reakcji łańcuchowych polimerazy w kontekście sądowym i badania mieszanin w poszukiwaniu prawdopodobnych profili w śladowych próbkach DNA. Dodatkowo przeprowadzili pierwszy do tej pory audyt europejskich przepisów prawa dotyczących DNA. Przeanalizowali także problemy związane z oddziaływaniem tej technologii na społeczeństwo, a opracowane wnioski opublikowali we wszechstronnym raporcie dotyczącym postrzegania analizy sądowej DNA przez opinię publiczną. Działania uczestników projektu EUROFORGEN-NoE i Wirtualnego Ośrodka zacieśniły współpracę między grupami naukowców, zainteresowanymi stronami i użytkownikami końcowymi nowych technologii sądowych. Stanowią one nie tylko fundament dla długoterminowej integracji prac badawczych, ale zapewnią również wysoką jakość prowadzenia śledztwa, co przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa w Europie. Na stronie internetowej projektu oraz w innych serwisach można znaleźć dużą bazę powiązanych z projektem filmów, w tym film z międzynarodowej konferencji projektu EUROFORGEN w Wenecji z 23 czerwca 2016 r(odnośnik otworzy się w nowym oknie) oraz film pt. „180 seconds for the future of forensic genetics”(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Dostępny jest również zbiór filmów wyprodukowanych przez partnerów projektu EUROFORGEN, stanowiący obszerny zestaw „pytań i odpowiedzi”(odnośnik otworzy się w nowym oknie).
Słowa kluczowe
Genetyka sądowa, fenotypowanie DNA, bezpieczeństwo publiczne, EUROFORGEN-NOE, Wirtualny Ośrodek Genetycznych Badań Sądowych
