Zaburzenia homeostazy lipidowej prowadzą do otyłości
W obrębie naszego organizmu lipidy uzyskane z pożywienia są transportowane z jelita i innych tkanek pod postacią cząstek lipoproteinowych nazywanych chylomikronami. Apolipoproteiny są integralną częścią struktury chylomikronów i odgrywają znaczącą rolę w utrzymywaniu homeostazy lipidowej. Naukowcy uczestniczący w finansowanym przez UE projekcie METABOLICSYNDROME ("Role of the chylomicron and HDL pathways in the development of obesity and insulin resistance") pracowali nad hipotezą, że elementy układu dostarczającego lipoproteiny mogą sprzyjać rozwojowi otyłości i insulinooporności, natomiast elementy sprzyjające transportowi zwrotnemu lipidów mogą zapobiegać tym schorzeniom. W tym kontekście badano wpływ szlaków metabolicznych z udziałem chylomikronów i lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL) na rozwój otyłości i insulinooporności. Przeprowadzono w tym celu analizę wpływu ekspresji enzymów uczestniczących w metabolizmie lipoprotein lub apolipoprotein na rozwój otyłości u zwierząt transgenicznych lub z mutacjami typu knockout. Apolipoproteina E (apoE) i receptor lipoproteiny o niskiej gęstości (LDLr) to dwa białka odgrywające bardzo istotną rolę w oczyszczaniu osocza z chylomikronów i właściwym metabolizmie krążeniowym lipidów pochodzących z pożywienia. U myszy niewytwarzających apoE nie występowała zależna od żywienia otyłość, hiperglikemia i insulinooporność, co wskazuje na rolę tego białka w rozwoju tych schorzeń. Ponadto apoE okazała się głównym obwodowym czynnikiem wpływającym na homeostazę lipidową w wątrobie i rozwój niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby. W kwestii zespołu metabolicznego naukowcy skoncentrowali się na głównych białkach uczestniczących w syntezie HDL w osoczu. Z badań na zwierzętach wywnioskowano, że szlak metabolizmu HDL jest najistotniejszym czynnikiem prowadzącym do odkładania się pochodzących z pożywienia triglicerydów w wątrobie. To z kolei może prowadzić do rozwoju niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby i innych powiązanych zaburzeń metabolicznych, składających się na zespół metaboliczny. Te spostrzeżenia są bardzo istotne, ponieważ ukazują, że rola HDL nie ogranicza się do sprzyjania rozwoju miażdżycy, lecz również niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby. Jednocześnie wyniki badania METABOLICSYNDROME sugerują, że czynniki obwodowe (takie jak składniki białkowe HDL) mogą wpływać na odkładanie się w organizmie pochodzącego z pożywienia tłuszczu. Może to z kolei przyczyniać się do rozwoju otyłości i związanych z nią zaburzeń metabolicznych.
