Lepsze rokowania w schizofrenii
Co niepokojące, aż jedna trzecia chorych na schizofrenię cierpi na postać oporną na leczenie (TRS), z czego nawet połowa nie odpowiada na żadne leki. Pozostali odpowiadają wyłącznie na klozapinę, będącą pierwotnym atypowym lekiem przeciwpsychotycznym. Im wcześniej podany zostanie lek, tym lepsze wyniki. W projekcie CRESTAR (Pharmacogenomic biomarkers as clinical decision making tools for clozapine treatment of schizophrenia) analizowano dane genetyczne, epigenetyczne i epidemiologiczna pacjentów w zależności od odpowiedzi na leczenie i niepożądanych reakcji na leki. Takie podejście pomoże zidentyfikować pacjentów opornych na leki przeciwpsychotyczne oraz tych, u których może dojść do potencjalnie śmiertelnych działań niepożądanych klozapiny, szczególnie niepokojących u dzieci i młodzieży. Zarejestrowano też pacjentów, którzy najprawdopodobniej nie będą reagować na żadne leki przeciwpsychotyczne. Naukowcy prowadzili badania asocjacyjne całego genomu u ponad 11 000 chorych na TRS i prawie 25 000 osób z grupy kontrolnej. Zidentyfikowali 10 nowych loci genetycznych związanych z TRS i niepowodzeniem leczenia klozapiną. Zintegrowana analiza kohorty 544 pacjentów przyspieszyła odkrycie czynników genetycznych i biomarkerów do przewidywania skutków podawania klozapiny chorym na schizofrenię, w szczególności ryzyka agranulocytozy. Badacze zdefiniowali też fenotypy i genotypy TRS w populacji schizofreników i pracują nad ustaleniem zależności genetycznych. Na cukrzycę typu 2, często towarzyszącą leczeniu klozapiną, wpływa przyrost masy ciała, a pacjenci z wysokim wynikiem w skali poligenicznego ryzyka schizofrenii z większym prawdopodobieństwem otrzymywali klozapinę i nie odpowiadali na leczenie. Udało się zebrać duży korpus danych, który posłuży jako punkt wyjścia do dalszych badań nad testami prognostycznymi dotyczącymi klozapiny i bezpieczeństwa jej stosowania. Oczekuje się, że takie testy zostaną opracowane dzięki danym uzyskanym w projekcie i dalszym informacjom, które będą gromadzone w najbliższych latach. Wyniki projektu CRESTAR ograniczą konieczność hospitalizacji, obniżą koszty badań i zmniejszą obciążenie finansowe systemów służby zdrowia przy jednoczesnym zwiększeniu bezpieczeństwa i pomyślności badań klinicznych. Popularyzacja wiedzy poprzez stronę internetową projektu, warsztaty i publikacji pomoże ponadto zmniejszyć piętno społeczne związane ze schizofrenią.
Słowa kluczowe
Schizofrenia, biomarkery, przeciwpsychotyczne, CRESTAR, klozapina
