Podobieństwa między rozwojem mózgu a starzeniem
W związku z wydłużeniem średniej długości życia coraz więcej Europejczyków cierpi na związane z wiekiem choroby neurodegeneracyjne, w tym chorobę Alzheimera. Poznanie procesów zachodzących podczas starzenia pomoże w rozwiązaniu wielu problemów związanych z wiekiem, takich jak choroby neurodegeneracyjne i choroba Alzheimera. Coraz więcej dowodów wskazuje, że istnieją szlaki molekularne wspólne dla wczesnych procesów rozwoju i starzenia. Naukowcy z finansowanego przez UE projektu DEVELAGE(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (Pathways common to brain development and ageing: defining strategies for preventive therapy and diagnostics) porównywali modyfikacje białek, zmiany w czynnościach komórek i w ekspresji genów oraz zmiany genetyczne i epigenetyczne zachodzące w procesach rozwoju i starzenia. Zespół projektu DEVELAGE porównywał wyniki badań prowadzonych na mózgach modelowego gatunku naczelnych niebędących ludźmi, mikruska myszatego (Microcebus murinus), oraz transgenicznych myszy. Ponadto analizowano mózgi chorych na zespół Downa, aby zbadać zmiany komórkowe, zaburzenia na tle dysplastycznym oraz sygnały aktywacji apoptozy i szlaki neurodegeneracyjne. Badacze przyglądali się też zachodzącym na wczesnych etapach choroby Alzheimera zmianom w hipokampie, który odpowiada za zapamiętywanie. Analizowali zmiany metabolitów komórkowych i transkrypcji genów przed pełnym rozwinięciem się choroby Alzheimera. Zmiany epigenetyczne mają znaczenie w patologii chorób i odgrywają dużą rolę również w tym przypadku. Co więcej, choroba ta nie wyniszcza wszystkich pacjentów w taki sam sposób, badano więc spektrum jej skutków dla mózgu osób starszych. Zdrowy mózg, mimo starzenia, ma ochronne elementy genetyczne, dlatego naukowcy analizowali konstelacje genetyczne związane z prawidłowym przebiegiem zmian w mózgu. Wykorzystano mikruska myszatego jako narzędzie porównawcze do badania zaburzeń neurodegeneracyjnych. Udało się dzięki temu zidentyfikować nowe, neurochemiczne szlaki sygnałowe w ośrodkowym układzie nerwowym, które ulegają zaburzeniom w przebiegu tych chorób. Wszystkie te obserwacje potwierdzają związek między szlakami aktywnymi podczas rozwoju i zwyrodnień układu nerwowego. Łącznie, wyniki projektu DEVELAGE poszerzyły naszą wiedzę o wczesnych zdarzeniach patologicznych w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych. Wykorzystanie tych informacji podczas projektowania interwencji terapeutycznych pomoże odwrócić przebieg tych chorób i aktywować neurogenezę.
