Lasy a zmiana klimatu
Lasy odgrywają ważną rolę w walce z globalnym ociepleniem, a jednocześnie padają ofiarą zmian klimatycznych. Dla dobra europejskich lasów konieczne jest prognozowanie i złagodzenie tych zjawisk, ale wciąż pozostaje wiele niewiadomych. Uczestnicy projektu CLIMATE-FIT FORESTS (Solutions for adapted forest management strategies under the threat of climate change - Learning from a climate gradient from Germany over Italy to South Africa), finansowanego ze środków UE, podjęli próbę udoskonalenia aktualnych prognoz. Uczeni badali dynamikę lasów w warunkach zmiany klimatu, w tym wrażliwość drzew i środki adaptacyjne. Wśród innych tematów znalazła się optymalizacja emisji przy użyciu gospodarki leśnej i opracowanie narzędzi z zakresu gospodarki leśnej. Uczeni wykorzystali gradient klimatyczny między Europą i Afryką Południową w celu opracowania modeli prognostycznych dla Europy. Wśród najważniejszych elementów projektu można wymienić interdyscyplinarne badanie, które dostarczyło dowodów na trendy dotyczące wzrostów w warunkach zmiany klimatu. Badanie to rzuciło także światło na wpływ wzorców alokacji korzeni i pędów oraz wzrostu na drzewa przy zmiennej dostępności zasobów wodnych. Prace ujawniły też wpływ rozwoju na konkurencję oraz wpływ dostępności wody na właściwości drewna. Zespół opracował nowe modele symulacyjne wzrostu lasów. Uczeni zaproponowali metody ekonomiczne umożliwiające dopasowanie gospodarki leśnej do zwiększonego ryzyka rynkowego i produkcyjnego. Konsorcjum badało środki łagodzące, pomagające w rozwijaniu leśnictwa o zmniejszonym śladzie węglowym. Owocem prac są techniki obliczania emisji dwutlenku węgla oraz mechanizmy do kontroli silników maszyn, ułatwiające redukowanie emisji. Wynikiem tych działań jest poszerzenie wiedzy na temat wpływu zmiany klimatu na drzewa, ich wzrost i właściwości drewna. Ustalenia te pomogą w udoskonaleniu istniejących modeli wzrostu. Analiza wykorzystująca utworzoną w ramach projektu obszerną bazę danych wskazała na istotny potencjał w zakresie zarządzania łagodzeniem skutków zmiany klimatu. Zespół opracował też nowe narzędzia do pomiaru emisji dwutlenku węgla generowanych przez silniki maszyn podczas prac leśnych. Efektem omawianej inicjatywy jest zacieśnienie współpracy z innymi podmiotami i poszerzenie oferty szkoleniowej. Projekt CLIMATE-FIT FORESTS umożliwił skuteczniejsze prognozowanie wpływu zmiany klimatu na lasy, a także dostarczył możliwych środków zapobiegawczych. Dzięki temu europejskie lasy mogą zachować produktywność w obliczu nadchodzących zmian.
Słowa kluczowe
Lasy, zmiana klimatu, wzrost drzew, właściwości drewna, gospodarka leśna, emisje
