Wykrywanie energii w raku gruczołu krokowego
W komórkach nowotworowych dochodzi do zaburzenia metabolizmu polegającego na beztlenowym spalaniu glukozy mimo obecności tlenu. Zjawisko to znane jako efekt Warburga opisano po raz pierwszy ponad 100 lat temu, lecz dopiero niedawno naukowcy postanowili bliżej mu się przyjrzeć. Wiemy, że onkogeny i supresory guza utrzymują homeostazę metaboliczną i że zmiany w tych genach skutkują przełączeniem metabolizmu. Kinaza LKB1 jest jednym z supresorów guza i zyskuje obecnie duże zainteresowanie naukowców. Reguluje działanie głównego czujnika energii w komórce, kinazy białkowej aktywowanej przez AMP (AMPK), która z kolei włącza program supresji guza. Mutacje LKB1 identyfikowano w różnych typach nowotworów złośliwych, białko to jest więc wartościowym celem terapii. W tym kontekście naukowcy z finansowanego przez UE projektu PTENLKB1 (Implication of energy sensing pathways in prostate cancer biology) korzystali z wyhodowanych metodami inżynierii genetycznej myszy, układów komórkowych i próbek od ludzi, aby badać aktywność supresorową LKB1 w raku gruczołu krokowego. Wyniki projektu wskazują na zmiany ekspresji białka LKB1 w znacznej proporcji próbek biopsyjnych raka gruczołu krokowego, podkreślając rolę tego białka w transformacji komórek nabłonka tego gruczołu. Genetyczne przywrócenie czynności LKB1 w komórkach z nieprawidłowym szlakiem metabolicznym ujawniło istotność LKB1 w warunkowaniu losu komórek oraz potencjał leków aktywujących AMPK w korygowaniu fenotypu komórek. Dane molekularne na temat mechanizmu utraty funkcji białka LKB1 pozwoliły lepiej poznać dalsze etapy szlaku metabolicznego i wskazują kierunek dalszych prac nad innowacyjnymi terapiami. Podsumowując, wyniki projektu PTENLKB1 przełożyły się na nową wiedzę na temat etiologii molekularnej raka gruczołu krokowego. Odkrycie, że LKB1 jest supresorem guza, otwiera nowe drogi badań nad terapiami, które długoterminowo przyczynią się do lepszych wyników klinicznych.
Słowa kluczowe
Rak gruczołu krokowego, biologia nowotworów, supresory guza, LKB1, AMPK, PTENLKB1
