Tropikalne mrówki ujawniają swoje sekrety
W projekcie "Ecology and evolution of ant communities in tropical ecosystems" (ANT BIODIVERSITY) wykorzystano unikalny zbiór 11 000 próbek zebranych w Nowej Gwinei oraz Australii. Naukowcy przeanalizowali dane dotyczące rozmieszczenia gatunków oraz zależności populacyjnych i filogenetycznych na dużym obszarze regionu Południowego Pacyfiku. Wyniki tych analiz wskazują, że różnorodność gatunków mrówek w Malezji i na Południowym Pacyfiku jest większa, niż się tego spodziewano. Wiele gatunków, które tradycyjnie uważano za szeroko rozpowszechnione, może w rzeczywistości być wieloma blisko spokrewnionymi gatunkami, których wzajemnych powiązań nie sposób łatwo określić. W ramach projektu ANT BIODIVERSITY przeprowadzono badania nad ekologią i ewolucją tropikalnych mrówek na poziomie społeczności, gatunku i populacji. Na poziomie społeczności zdefiniowano trzy główne czynniki odpowiedzialne za zróżnicowanie mrówek, a także powiązano je z różnymi stopniami zniszczenia siedlisk. Uzupełniające badanie pokazało, że żerujące mrówki mogą być selektywnie eliminowane w lasach tropikalnych. Ustalono także, że w lasach nizinnych społeczności mrówek kształtowane są przede wszystkim przez konkurencję między gatunkami. Na większych wysokościach ważną rolę odgrywają też jednak niskie temperatury. Na poziomie gatunku, uczeni wykorzystali regionalne dane w celu zbadania bogactwa gatunków egzotycznych, gatunków rodzimych oraz wpływu działalności człowieka na wyspach tropikalnych na Pacyfiku. Dzięki zrekonstruowaniu ewolucji grupy mrówek Camponotus maculates naukowcy mogli określić, w jaki sposób rożne linie owadów skolonizowały Malezję i Południowy Pacyfik. Wykorzystano kombinację sekwencji DNA oraz markerów polimorfizmu pojedynczego nukleotydu dla całego genomu w celu zrekonstruowania historii ewolucji powszechnie występujących mrówek Oecophylla smaragdina. To przeprowadzone na poziome populacji badanie wskazuje, że mrówki rozprzestrzeniły się z kontynentalnej Azji na wyspy Sundaland, przez Sulawesi do Nowej Gwinei i Australii. Australazjatyckie i orientalne populacje tych mrówek okazały się być bardziej zróżnicowane genetycznie. Na Nowej Gwinei nie zaobserwowano większych różnic między populacjami lądowymi i przybrzeżnymi. Wskazuje to na dwie niezależne kolonizacje Australii oraz efektywne rozprzestrzenianie się mrówek wzdłuż wybrzeża Nowej Gwinei. Wiedza zdobyta dzięki projektowi ANT BIODIVERSITY pomoże lepiej chronić ekosystemy lasów tropikalnych sawann.
Słowa kluczowe
Mrówki tropikalne, ewolucja, społeczności owadów, lasy tropikalne, ekologia, ekosystemy tropikalne, rozmieszczenie gatunków, niszczenie siedlisk, bogactwo gatunków, skutki działalności człowieka, mrówki prządki, ekosystemy sawanny
