Badanie ruchliwości pasożyta odpowiedzialnego za malarię
Plasmodium falciparum, czynnik wywołujący malarię, przenoszony jest do ludzkiego krwiobiegu przez ukąszenia zarażonych komarów. Stosowane obecnie terapie wymagają podania leków na bazie artemizyniny. Jednak występowanie lekoopornych pasożytów zmusiło społeczność naukową do zrewidowania niektórych kwestii związanych z pasożytem wywołującym malarię oraz do szukania innowacyjnych celów terapeutycznych. W związku z tym uruchomiono finansowy przez UE projekt "Structural and functional studies on Plasmodium formins" (FORMIN), mający na celu zbadanie ruchliwości pasożyta w trakcie zakażenia. Szczególną uwagę poświęcono forminom, czyli grupie białek uczestniczących w formowaniu i regulacji cytoszkieletu aktynowego, by umożliwić kontrolowanie ruchów komórek. Badaczom udało się doprowadzić do ekspresji oraz oczyścić dwie izoformy formin Plasmodium. Przy użyciu metod opartych na promieniowaniu rentgenowskim naukowcom udało się zbadać strukturę formin Plasmodium przy niskiej rozdzielczości. Choć do szczegółowego zbadania struktury cząsteczek wymagane są badania nad krystalizacją, to jednak analiza mikroskopem elektronowym ujawniła zdolność formin do tworzenia filamentów aktynowych. Formina 2 wykazywała również interakcje z profilinami, które mogą uczestniczyć w dynamicznych przemianach i w zmianie struktury cytoszkieletu aktynowego pasożyta. Prace przeprowadzone w ramach projektu FORMIN udostępniły podstawy strukturalne, umożliwiające zrozumienie związanych z aktynami mechanizmów ruchliwości pasożytów wywołujących malarię. Te informacje otwierają nowe drogi wykorzystania terapeutycznego poprzez modulację ruchliwości pasożyta.
Słowa kluczowe
Malaria, wektor, pasożyt, Plasmodium falciparum, artemizynina, forminy, cytoszkielet, profiliny
