Lepsze modelowanie ruchów tektonicznych
Tektonika i przepływ w warstwie płaszcza to dwie główne siły napędowe topografii Ziemi (wariantów powierzchni). Choć stosowane obecnie modele są dość dokładne, istnieją pewne miejsca, w których topografia przez nie prognozowana różni się od rzeczywistości. Celem finansowanego przez UE projektu "The Andes-Nazca dynamic topography experiment" (ANDYN) było udoskonalenie modeli dynamiki płaszcza ziemskiego, tak aby lepiej odzwierciedlały wpływ form geologicznych, takich jak baseny i płaskowyże. Do testowania nowych modeli naukowcy przyjęli Andy (Ameryka Południowa), a konkretniej te obszary, w których zaobserwowano nieścisłości pomiędzy topografią modelowaną a rzeczywistym krajobrazem. Zespół ANDYN wyprodukował nowe trójwymiarowe modele przepływu w warstwie płaszcza, uwzględniające dane geologiczne. Jeden z nich skupił się na okresie bliższym (od 5,3 mln lat wstecz do dziś), natomiast dwa pozostałe na kenozoiku (erze, która zaczęła się 66 mln lat temu i trwa do dziś) oraz na okresach prekenozoicznych. W projekcie dowiedziono, że od początku ery kenozoicznej, za topografię Andów nie odpowiadają wyłącznie ruchy płyt tektonicznych. Wyniki te sugerują, że wieloletnie założenia dotyczące tektoniki w tym regionie były błędne. Co ciekawe, wyniki obecnego modelu w dużym stopniu pokrywają się z obserwowaną topografią gór i równin Ameryki Południowej. Jedyną godną uwagi niespójność zaobserwowano u wybrzeży Argentyny, gdzie występuje bardzo głęboka niecka. Prace realizowane w ramach projektu ANDYN pozwoliły zgłębić wiedzę o niedawnych ruchach tektonicznych, jak te w Andach. Projekt przyczyni się do wyjaśnienia procesu zmian powierzchni Ziemi w czasie.
Słowa kluczowe
Ruchy tektoniczne, płaszcz Ziemi, geologia powierzchni, geologia, topografia, dynamika płaszcza ziemskiego, topografia modelowana