Jak Europejczycy mogą zmniejszyć ilość odpadów rolnych
Nowoczesne praktyki w gospodarce rolnej uległy znacznemu profilowaniu, czego skutkiem jest wzrost zużycia surowców i intensyfikacja negatywnych wpływów na środowisko. Przykładowo, odpady po zwierzętach gospodarskich zawierają czasem toksyczne poziomy składników odżywczych, a mimo to rolnicy nadal korzystają ze sztucznego nawożenia swoich upraw, aby zapewnić im substancje odżywcze. Naukowcy pracujący w ramach unijnego projektu INEMAD (Improved nutrient and energy management through anaerobic digestion) starają się zaradzić tej zagrażającej równowadze sytuacji poprzez lepszą integrację przepływów składników odżywczych i energii w rolnictwie. Głównym założeniem projektu było wprowadzenie przetwarzania odpadów jako trzeciego filaru rolnictwa obok hodowli zwierząt i upraw. Obornik może być na przykład przetwarzany na nawozy używane pod uprawy roślin, zmniejszając w ten sposób potrzebę stosowania sztucznych nawozów. To z kolei zmniejszyłoby poziom zanieczyszczenia i emisji gazów cieplarnianych (GHG), podczas gdy rolnicy mogliby oszczędzić pieniądze. Badania pokazały, że jeśli obornik poddany jest fermentacji przez określony rodzaj bakterii, wówczas pozostałe odpady stałe, zwane masą pofermentacyjną, zawierają więcej azotu i fosforu dostępnego dla roślin niż nieprzetworzony obornik. Aby połączyć uprawę roślin i produkcję zwierzęcą poprzez recykling składników odżywczych, uczestnicy projektu INEMAD opracowali strategie do wdrożenia na poziomie gospodarstw, całego sektora i wreszcie polityki. Jako że poszczególne obszary Europy mają w różnym stopniu zintensyfikowane rolnictwo, zróżnicowaną produkcję i potrzeby, w ramach projektu INEMAD opracowano strategie gospodarowania składnikami odżywczymi i ich przetwarzania w oparciu o kontekst polityczny i regionalny. Aby to zrealizować, partnerzy projektu przeprowadzili symulację różnych scenariuszy, obejmujących m.in. instrumenty polityczne, które mogłyby zachęcić rolników do recyklingu odpadów. Na przykład, aby obornik był skutecznie przetwarzany na nawóz, należałoby złagodzić przepisy dotyczące przewozu obornika. Wraz z badaniami na poziomie krajowym przeprowadzono symulacje, pokazujące, które strategie, technologie i przepisy najbardziej przysłużyłyby się zmniejszeniu emisji GHG i zależności rolników od zasobów zewnętrznych. Partnerzy projektu stwierdzili, że instrumenty polityczne mogą przyczynić się do osiągnięcia równowagi między tym, co jest ekonomicznie osiągalne dla rolnika a tym, co najlepsze dla społeczeństwa z punktu widzenia ekologii. Rządy mają w tym zakresie ważną rolę do odegrania, gdyż mogą zaoferować wsparcie finansowe, przygotować ramy prawne oraz stworzyć lub stymulować rynki.
Słowa kluczowe
Odpady rolne, zwierzęta hodowlane, nawozy, INEMAD, uprawa roślin, masa pofermentacyjna