Nowe narzędzie do radioterapii
Radioterapia jest z powodzeniem stosowana w leczeniu guzów nowotworowych od ponad 100 lat. Pomimo wielu osiągnięć i nowych terapii, jest ona wciąż jednym z trzech głównych filarów onkologii obok chirurgii i chemioterapii. Brachyterapia, bazująca na wewnętrznym źródle promieniowania, stała się w niektórych przypadkach obiecującą alternatywą dla bardziej konwencjonalnych rodzajów radioterapii z pół zewnętrznych. Jest to bardziej opłacalna i zlokalizowana metoda podawania promieniowania poprzez wprowadzenie źródeł promieniowania radioaktywnego gamma lub promieniowania rentgenowskiego do wnętrza guza. Postępy w dziedzinie projektowania źródeł promieniotwórczych w brachyterapii zmierzają w kierunku redukcji energii fotonowej. Finansowany ze środków UE projekt "Low energy gamma and X-ray therapy" (LOGX) zaprojektowano dla aktualizacji obecnych modeli człowieka stosowanych w badaniach dozymetrycznych oraz określenia wpływu tych zmian na jakość promieniowania. Podczas wcześniejszych badań modelowano ciało ludzkie jako kulę o średnicy 30 cm wypełnioną wodą oraz analizowano fotony wysokoenergetyczne. Poprzez ocenę fotonów niskoenergetycznych w pełnej geometrii pacjenta zespół projektu LOGX uzyskał informacje niezbędne, by dokładność brachyterapii stała się porównywalna z dokładnością uzyskiwaną w radioterapii z pól zewnętrznych. Naukowcy rozpoczęli prace od wypełnienia luk w wiedzy ogólnej poprzez uzyskanie dokładnej dozymetrii i mikrodozymetrii w obszarze otaczającym źródła niskoenergetycznych fotonów w tkance ludzkiej. Po uproszczonych przybliżeniach i optymalizacji algorytmów pod kątem szybkości, dane te posłużyły do stworzenia narzędzia do zastosowań klinicznych. Dzięki temu użytkownik może modulować energię fotonową. W końcowej fazie powyższy szybki algorytm łączono z danymi z badań dozymetrycznych. Końcowym rezultatem jest narzędzie do oceny skutków brachyterapii zarówno z punktu widzenia dozymetrii, jak i jej skuteczności radiobiologicznej w pełnej geometrii pacjenta. Rezultaty projektu LOGX zamieszczono w niedawnym raporcie Amerykańskiego Stowarzyszenia Fizyków Medycznych (AAPM) odnośnie algorytmów wyliczania dawek w brachyterapii. Prominentna pozycja w świecie wspomaga konkurencyjność UE w radioterapii onkologicznej. Co jeszcze istotniejsze, uzyskane wyniki poprawią wyliczanie dawek w brachyterapii i umożliwią lepszą jakość życia milionom obywateli UE.
Słowa kluczowe
Radioterapia, brachyterapia, energia fotonowa, niskoenergetyczne promieniowanie gamma, rentgenoterapia
