Biodegradowalny implant wewnątrzgałkowy powstrzymuje obumieranie komórek zwojowych siatkówki
Jaskra dotyka nerwu wzrokowego i cechuje się degeneracją aksonów w jego obrębie i ciał komórek zwojowych siatkówki. Jako że śmierć komórek nerwowych jest procesem nieodwracalnym i prowadzi do utraty wzroku, spowolnienie tego procesu stanowi jedną z możliwości leczenia tej choroby. W ramach projektu VISION (Prolonged inhibition of semaphorine3a pathway via a bio-degradable implant towards a better therapy for visual sensory impairments), finansowanego ze środków UE, opracowano biodegradowalny implant, który powoli uwalnia związki hamujące obumieranie komórek nerwowych, zapobiegając ślepocie związanej z jaskrą. W tym celu uderzono w semaforynę 3A (Sema3A), białko uczestniczące w kierowaniu wzrostem aksonów, a ponadto mogące wywoływać programowaną śmierć komórek nerwowych. Drobnocząsteczkowy peptoid będący inhibitorem Sema3A miał działanie spowalniające śmierć komórek zwojowych siatkówki. Zespół przygotował biblioteki chemiczne pochodnej tego peptoidu i zidentyfikował analog o nazwie CSIC002, który stanowi bardzo obiecujący związek wiodący. Naukowcy odkryli też, że tłumienie białka Sema3A swoistymi przeciwciałami, takimi jak Fab 3H4, poskutkowało zahamowaniem szlaku apoptozy. W projekcie VISION opracowywano dwa typy inhibitorów Sema3A: związki małocząsteczkowe i celowane przeciwciała przeciwko Sema3A. Przy pomocy elektroprzędzenia i wyciskania zespół wytworzył implanty wykonane z biodegradowalnych polimerów, zawierających CSIC002 i Fab 3H4, tłumiące Sema3A. Badania in vivo na modelach mysich, króliczych i szczurzych jednoznacznie dowiodły ochronnego wpływu na RGC, bez reakcji toksycznych czy zapalnych. Konsorcjum planuje obecnie przeprowadzenie w Europie trzymiesięcznego badania klinicznego fazy Iib na systemie odkrywania leków, składającym się z polimerowego implantu i inhibitora Sema3A. Ponieważ polimery te zostały już wcześniej uznane przez organy regulacyjne za zdatne do użytku w urządzeniach medycznych, uzyskanie atestu na nowe implanty nie powinno stanowić problemu. Badanie VISION ukazało potencjalne działanie lecznicze opracowanego systemu implantu, przeznaczonego dla osób z ostrym urazem nerwu wzrokowego, niedokrwienną neuropatią nerwu wzrokowego i jaskrą. Choć projekt został już zakończony, trwają prace nad komercjalizacją implantu, który przyniesie korzyści milionom ludzi cierpiącym na choroby skutkujące ślepotą.
Słowa kluczowe
Biodegradowalne, implanty wewnątrzgałkowe, jaskra, VISION, semaforyna 3A, CSCI002, Fab 3H4
