Molekularne przyczyny niedoboru odporności
Pierwotne niedobory odporności to grupa dziedzicznych schorzeń związanych z ostrą dysfunkcją układu odpornościowego. Dwa z takich schorzeń, tj. zespół Wiskotta-Aldricha (WAS) i neutropenia skojarzona z chromosomem X (XLN) są wynikiem mutacji w genie kodującym białko WASP. WASP jest białkiem układu hematopoetycznego, regulującym procesy takie jak odpowiedź komórek układu odpornościowego, migracja i fagocytoza. Przyczyną zespołu Wiskotta-Aldricha jest mutacja utraty funkcji; układ odpornościowy pacjentów nie funkcjonuje prawidłowo i nie reaguje na obce patogeny. Z kolei neutropenia sprzężona z chromosomem X powstaje na skutek mutacji uzyskania funkcji, a pacjenci cierpią na ostrą postać tej choroby. Jednak mechanizmy powstawania tych odrębnych klinicznych fenotypów powodowane są przez różne mutacje białka WASP i pozostają w znacznym stopniu nieznane. Szukając rozwiązań tego problemu, naukowcy skupieni wokół projektu "Unravelling the mechanism for development of WASP-associated primary immunodeficiency" (WASPSTINGS), finansowanego ze środków UE, przebadali nowy mysi model choroby. Ponieważ układ odpornościowy pacjentów z mutacją genu kodującego białko WASP nie reaguje na obce patogeny, a z drugiej strony uruchamia silną reakcję na własne antygeny, kluczowym zadaniem było dokładne określenie roli białka WASP w układzie odpornościowym. Wyniki pokazały, że w przypadku limfocytów B pozbawionych białka WASP proces dojrzewania powinowactwa w układzie limfatycznym nie przebiegał prawidłowo. Zamiast tego, u myszy z deficytem białka WASP występowała ekspansja limfocytów B rozpoznających antygeny autologiczne. Dane te wskazują, że zaburzenia związane z białkiem WASP powodowane są przez nieprawidłową aktywację komórek immunologicznych, naruszających prawidłową indukcję tolerancji immunologicznej. Zespół badawczy stworzył również platformę z danymi dotyczącymi myszy z wyłączonym genem do celów przyszłych badań nad członkami rodziny białka WASP i partnerów, z którymi białka te wchodzą w interakcję. W połączeniu z wynikami badania WASPSTINGS, platforma powinna pomóc wypełnić lukę w wiedzy o białku WASP i jego roli w hematopoezie i rozwoju układu odpornościowego.
Słowa kluczowe
Niedobór odporności, zespół Wiskotta-Aldricha, neutropenia sprzężona z chromosomem X, białko WASP, limfocyty B
