Ewolucja wzajemnego oddziaływania roślin i grzybów
Grzyby i rośliny od dawna wchodzą ze sobą w bliskie związki, zarówno szkodliwe (niektóre grzyby są pasożytami), jak i korzystne (wiele grzybów pomaga roślinom w pobieraniu składników odżywczych). Relacje oparte o wzajemne korzyści, zwane mutualizmem, najpewniej umożliwiły nieposiadającym korzeni roślinom skolonizowanie lądów około 450 milionów lat temu. Finansowany przez UE projekt "Origin and early evolution of plant symbionts" (SYMBIONTS)(odnośnik otworzy się w nowym oknie) bada kolekcję muzealnych skamieniałych roślin w celu znalezienia bezpośrednich dowodów na kopalne powiązania roślin i grzybów. Gdy rośliny są skamieniałe, ich miękkie tkanki są często zachowane w formie zmineralizowanej wraz z mikroskopowymi organizmami żyjącymi w ich pędach, korzeniach i liściach. Skamieniałe rośliny są szczególnie użyteczne, ponieważ stanowią dokładne repliki pierwotnie występujących gatunków na poziomie mikroskopowym. Używając zaawansowanej mikroskopii i techniki obrazowania badacze skategoryzowali grzyby znalezione w 200 reprezentatywnych próbkach, opisali nowo odkryte mikroorganizmy i sklasyfikowali ich ewolucyjne powiązania z roślinami. Co ważne, uzyskali szczegółowe obrazy 3D skamieniałych mikroorganizmów z najwcześniej występujących na lądzie roślin, żyjących 407 milionów lat temu. Dwie nowo odkryte grupy, spokrewnione z obecnie żyjącymi grzybami symbiotycznymi, odgrywały niezwykle ważną rolę w ewolucji, pomagając najwcześniejszym roślinom w uzyskaniu składników odżywczych, aby mogły przetrwać na lądzie. Z kolei powiązania między żyjącymi w wodzie grzybami a najwcześniejszymi roślinami wskazują, że związek roślin z grzybami sięga czasów sprzed przystosowania roślin do życia na lądzie. Te wodne pleśnie, które dziś powodują poważne choroby, były wtedy najprawdopodobniej ważnymi składnikami wczesnych ekosystemów lądowych i dopiero później ewoluowały w patogeny. Reasumując, wyniki projektu SYMBIONTS potwierdzają powiązania najwcześniejszych znanych roślin lądowych z grzybami. Ci kopalni przodkowie roślin nie mieli korzeni i tworzyli istniejące do dziś związki z grzybami w celu pozyskania składników odżywczych z gleby.
