Wskazówki bezpieczeństwa dotyczące toksyn w owocach morza
Owoce morza są na ogół bezpieczne, zwłaszcza że zanieczyszczenia środowiska, uznane jako szkodliwe w określonych stężeniach, są regularnie monitorowane w Europie. Jednakże w przypadku niektórych zanieczyszczeń nie określono maksymalnych dopuszczalnych poziomów i nie są one regulowane ani monitorowane. W ramach finansowanego przez UE projektu ECSAFESEAFOOD (Priority environmental contaminants in seafood: Safety assessment, impact and public perception) oceniono ryzyko dla zdrowia i bezpieczeństwa związane z tymi zanieczyszczeniami. Do zanieczyszczeń tych należą toksyny wydzielane przez glony, odpady wyrzucane do morza i związane z nimi chemikalia, substancje zaburzające gospodarkę hormonalną, metale ciężkie, bromowane środki zmniejszające palność, metabolity leków i produkty higieny osobistej. Naukowcy stworzyli bezpłatną bazę danych zawierającą informacje o podejrzanych skażeniach. Inne narzędzie internetowe dla konsumentów, FishChoice, pomaga użytkownikom zrównoważyć ryzyko i korzyści spożycia owoców morza oraz doradza w wyborze zdrowych owoców morza. Naukowcy opracowali nowe metody oceny zanieczyszczenia owoców morza. Zespół przygotował w tym celu własne materiały referencyjne. Wykorzystując te metody, zespół monitorował obecność morskich toksyn, mikrocząstek tworzyw sztucznych i stężenie substancji chemicznych w dostępnych na rynku europejskim gatunkach owoców morza. Badano wpływ miejsca pochodzenia, pory roku i sposobu przyrządzania na stężenie chemiczne. Analizowano również toksyczność ostrą i podostrą związaną z zanieczyszczeniami. Dokonano oceny pod kątem dostępności biologicznej w surowych i przetworzonych owocach morza. W badaniu szczegółowo omówiono przemieszczanie się i gromadzenie toksyn w przypadku ryb, krabów i małży. Naukowcy ustalili najmniejszy obserwowany poziom negatywnego działania w przypadku spożycia ryb z ciguatoksynami i określili obszary ryzyka związane z ciguaterą. Wyniki pokazały, że jedynymi zanieczyszczeniami owoców morza wymagającymi ponownej oceny narażenia są metylortęć i bromowane środki zmniejszające palność. Zespół zidentyfikował także najbardziej odpowiednie strategie mające na celu ograniczenie zanieczyszczeń owoców morza. Proponowaną metodą jest między innymi stosowanie mikroalg. Członkowie konsorcjum szczegółowo opisali wzorce konsumpcji owoców morza, percepcję ryzyka i potrzeby dotyczące informowania konsumentów, a także potencjalny wpływ komunikatów skierowanych do ogółu społeczeństwa. Zespół przygotował również trzy przewodniki dotyczące zanieczyszczeń chemicznych – dla konsumentów, dla sektora produkcji owoców morza i dla decydentów. Prace umożliwią zwiększenie poczucia bezpieczeństwa konsumentów owoców morza, co przyniesie pozytywne skutki gospodarcze.
Słowa kluczowe
Owoce morza, zanieczyszczenia środowiska, ECSAFESEAFOOD, ocena bezpieczeństwa