Regulacja architektury komórek
Komórki, podobnie jak budynki, mają wewnętrzną architekturę, która pozwala im utrzymać kształt i wspomaga ruch. Ten zestaw filamentów białkowych jest łącznie nazywany cytoszkieletem komórkowym i stanowi również szyny, po których poruszają się organelle. Jednym z głównych czynników regulujących cytoszkielet komórkowy jest białko Cdc42, które należy do rodziny GTPaz Rho. Białko Cdc42 ma dwie izoformy, z których jedna ulega ekspresji w całym organizmie, a druga, mózgowa, ograniczona jest do tkanek mózgu. Ta druga, mniej zbadana, jest uważana za niezbędną w procesie kierowania prekursorowych komórek nerwowych we właściwe położenie podczas rozwoju mózgu. Aby scharakteryzować różnice czynnościowe między tymi dwiema izoformami białka Cdc42, naukowcy z finansowanego przez UE projektu CDC42 AND GLIOMA (Specific functions of individual Cdc42 and polarity protein variants in cellular processes and glioblastoma progression) postawili sobie za cel opisanie funkcji izoformy mózgowej w tkance nerwowej. Ostatnie badania sugerują, że Cdc42 bierze udział w rozwoju guzów mózgu. Konsorcjum zamierzało wyjaśnić, jak zmiany w Cdc42 wpływają na zachowanie komórek i ich transformację nowotworową. W tym kontekście badacze obniżyli poziom obu wariantów Cdc42 w astrocytach i neuronalnych komórkach prekursorowych. Zaobserwowali, że tylko występująca w całym organizmie izoforma była wymagana do kierowania migracją astrocytów. Izoforma występująca w mózgu uczestniczyła w endocytozie tych komórek. W prekursorach neuronalnych ta określona funkcja izoformy mózgowej Cdc42 była decydująca dla ich migracji w odpowiedzi na chemoatraktanty, co sugeruje, że zmieniona ekspresja tego białka w glejakach może być jedną z przyczyn ich nieprawidłowej migracji. Te różnice czynnościowe przypisywano molekularnym i regulatorowym różnicom między tymi dwoma wariantami białka. Łącznie prace projektu CDC42 AND GLIOMA nakreśliły mechanizmy molekularne ruchu komórek w tkance mózgu. Ruch ten, zarówno podczas rozwoju, zanim komórki ulegną różnicowaniu do dojrzałych neuronów, jak i podczas inwazji guza, jest procesem fundamentalnym dla zachowania zdrowia lub powstania chorób. Uzyskane informacje mają więc znaczenie dla medycyny, przyczyniając się do pogłębienia wiedzy o tworzących przerzuty nowotworach.
Słowa kluczowe
Komórka, nowotwór złośliwy, cytoszkielet, cdc42, izoforma, neuronalna komórka prekursorowa, astrocyt, endocytoza
