Nowa technologia usprawniająca odzyskiwanie metali ziem rzadkich
Metale ziem rzadkich (REE, Rare Earth Elements) to grupa 17 podobnych chemicznie pierwiastków metalicznych szeroko wykorzystywanych w codziennym życiu. Można je znaleźć w telefonach komórkowych, dyskach twardych, samochodach hybrydowych i innych produktach, na które istnieje obecnie duże zapotrzebowanie. Metale ziem rzadkich są obecnie wytwarzane w zaledwie kilku krajach, a ponieważ w Europie nie ma żadnych zakładów produkcyjnych tego typu, gwałtowność zmian podaży i kosztów może stanowić zagrożenie dla stabilności przemysłu. Europa ma naturalne złoża metali ziem rzadkich, które potencjalnie nadają się do wydobycia. Pomimo tego recykling rzadkich metali, takich jak neodym, z produktów wycofanych z eksploatacji jest strategiczną koniecznością. Z uwagi na znaczenie REE dla nowoczesnego życia, UE finansuje badania mające poprawić zdolności w zakresie recyklingu takich materiałów. Celem unijnego projektu REMANENCE (Rare earth magnet recovery for environmental and resource protection) było znaczne zwiększenie ilości metali ziem rzadkich odzyskiwanych z istniejących strumieni odpadów, a w szczególności z magnesów neodym-żelazo-bor (NdFeB). Zespół opracował zaawansowane techniki detekcji i mechanicznej separacji materiałów do odzyskiwania tych magnesów ze sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Badane było także wykorzystanie wodoru, który miałby pomagać w dekrepitacji magnesów NdFeB do postaci uwodornionego proszku. Proszek ten można następnie mechanicznie wydobyć z przestarzałych urządzeń i przetwarzać dalej w zaawansowanych procesach przesiewania. Naukowcy stworzyli już magnesy o porównywalnych właściwościach magnetycznych do nowych magnesów, wykorzystując w tym celu odzyskany proszek i istniejące procesy produkcji. Oszacowali także energię i oddziaływanie produkcji odzyskiwanego neodymu na środowisko, porównując wpływ recyklingu produktów kończących wycofanych z eksploatacji z wpływem wydobycia takiej samej ilości nowego materiału. W przeanalizowanych przypadkach podczas recyklingu zużywane jest znacznie mniej energii niż przy wydobyciu. Projekt REMANENCE pomógł stworzyć efektywny kosztowo proces odzyskiwania magnesów NdFeB ze strumieni odpadów zanim ten cenny materiał trafi na wysypisko. Dzięki temu UE będzie dysponowała drugim źródłem metali ziem rzadkich, co wspomoże rozwój przemysłu magnesów wiązanych w Europie.
Słowa kluczowe
Metale ziem rzadkich, recykling, produkty wycofane z eksploatacji, pierwiastki ziem rzadkich, REMANENCE, neodym-żelazo-bor
