Przewidywanie i zapobieganie stanowi przedrzucawkowemu
Celem projektu ASPRE (Combined multi-marker screening and randomised patient treatment with aspirin for evidence-based pre-eclampsia prevention), finansowanego ze środków UE, jest przełożenie wyników wcześniejszych badań na efektywne strategie opieki prenatalnej. Zidentyfikowano już szereg biomarkerów umożliwiających wczesne wykrywanie ciąży o wysokim ryzyku wystąpienia PE. Badania in vitro sugerują, że najbardziej obiecującym lekiem w profilaktyce PE jest aspiryna. Małe badania kliniczne wskazują, że profilaktyczne stosowanie niskich dawek aspiryny od 16. tygodnia ciąży może zmniejszyć występowanie PE o 50%. Zaproponowany w projekcie ASPRE model prognozowania PE opiera się na szacowaniu dla danej pacjentki indywidualnego ryzyka PE wymagającego przedwczesnego porodu. Łączy on ryzyko środowiskowe matki z markerami biofizycznymi i biochemicznymi. Uczestnicy projektu szacują, że uda im się przeprowadzić badania przesiewowe ponad 33 600 ciąży oraz zrekrutować 1600 kobiet o wysokim ryzyku PE do badania randomizowanego. Oceniona zostanie skuteczność aspiryny (150 mg) podawanej codziennie między 11 – 13 a 36 tygodniem ciąży w porównaniu z placebo. W pierwszej połowie trzyletniego projektu opracowano model oceny ryzyka, który szacuje indywidualne ryzyko wystąpienia PE u pacjentek. W badaniu pilotażowym analizowano dokładność i parametry logistyczne modelu predykcyjnego. Trwa opracowywanie szeregu zestawów do przewidywania PE, opartych na immunodetekcji przy pomocy przeciwciał monoklonalnych oraz analizie polimorfizmu DNA. W oparciu o wiedzę naukową i kliniczną partnerzy projektu ASPRE chcą stworzyć skuteczne, praktyczne rozwiązania kliniczne. Ograniczenie występowania PE pozwoliłoby uratować życie wielu kobietom, a także zapobiec poronieniom oraz powikłaniom u noworodków. Przewiduje się, że w ciągu 5 lat od zakończenia projektu przy pomocy protokołu ASPRE badanych będzie około 2-3 milionów kobiet. Dzięki podawaniu aspiryny powinno udać się uniknąć co najmniej 11 000 przypadków PE i uratować wiele istnień ludzkich. Omawiany projekt przyniesie także oszczędności, które szacowane są na co najmniej 803 mln euro w przypadku wydatków na doraźną opiekę zdrowotną, a które w przypadku leczenia długoterminowego będą znacznie większe.
Słowa kluczowe
Stan przedrzucawkowy, kobiety w ciąży, leczenie pacjentek, aspiryna, biomarkery, multiparametrowe badanie przesiewowe
