Ochrona roślin pochodząca z wyciągu drzewnego
Celem projektu PROLARIX (Botanical plant protection agent from Larix by-products) było wykorzystanie badań nad zastosowaniem bioekstraktów z produktów ubocznych leśnictwa do stworzenia realistycznego modelu biznesowego dla małych europejskich przedsiębiorstw z sektorów leśnictwa i rolnictwa. Inicjatywa miała na celu ułatwienie komercyjnego wykorzystania wyciągów z modrzewia (Larix) jako środka ochrony roślin (PPP). W projekcie FORESTSPECS, w ramach siódmego programu ramowego (FP7), wykazano, że składniki produktów ubocznych przetwarzania drzew modrzewia, tzw. laryksyny, mają działanie grzybobójcze. Laryksyna jest bardzo skuteczna w zwalczaniu istotnych chorób roślin uprawnych i ma niewielki wpływ na środowisko naturalne. Może też stanowić potencjalną wartość dodaną dla przemysłu drzewnego i dla branży inteligentnych technologii ochrony roślin uprawnych w Europie. Wprowadzenie na rynek potencjalnych PPP wymaga znaczących inwestycji w postaci rejestracji i dostosowania do wymogów rynkowych. Z tego powodu niezbędne jest zapewnienie informacji pozwalających przewidywać wielkość tej inwestycji i czas potrzebny na rejestrację nowych PPP zgodnie z przepisami UE. W związku z tym badacze określili, jaka formuła ekstraktu modrzewiowego będzie użyteczna ekonomicznie i technicznie, aby móc wprowadzić na rynek finalny produkt. Zidentyfikowano trzy gatunki modrzewia; L. decidua, L. gmelinii i L. kaempferi oraz wykazano, że surowiec do ekstrakcji laryksyny będzie dostępny na skalę komercyjną. Zbadano i zoptymalizowano możliwość ekstrakcji laryksyny na większą skalę w pilotażowym zakładzie ekstrakcyjnym. W wyniku badań opracowano dwie formuły laryksyny do wykorzystania w praktyce. Obie formuły cechowały się bardzo dobrym okresem przydatności do użycia, zachowując swoje właściwości po upływie 24 miesięcy przechowywania i obsługi. Ekstrakt z modrzewia został przetestowany w różnych warunkach na winoroślach, aby poznać jego możliwości i ograniczenia w realistycznych warunkach. Wykorzystanie go w ekologicznych winnicach dostarczyło też informacji o łatwości stosowania i możliwości porównania z dobrą praktyką rolną pod względem ochrony upraw winogron. Ponadto oceniając skuteczność ekstraktu modrzewiowego na kolejnych uprawach docelowych, badacze byli w stanie zidentyfikować kolejne możliwości rynkowe w postaci różnych upraw i chorób roślin. W związku z tym informacje uzyskane dzięki projektowi PROLARIX będą podstawą planu działania na rzecz rejestracji i wprowadzenia ekstraktu z modrzewia na rynek.
Słowa kluczowe
PROLARIX, Larix, bioekstrakt, leśnictwo, rolnictwo, Laryksyna, ochrona upraw, L. decidua, L. gmelinii, L. kaempferi
