Różnice w zdolnościach do nauki drugiego języka
W projekcie BILBRAIN (Brain functional and anatomical correlates of variability in the degree of success in the learning of the L2 phonemes) korzystano z obrazowania metodą rezonansu magnetycznego (MRI), aby zbadać czynnościowe i morfologiczne różnice między osobami o lepszej i gorszej percepcji dźwięków w L2. Zebrano dane od ponad 2 000 osób poprzez kwestionariusz internetowy dotyczący uczenia się języka w przeszłości i innych istotnych faktów. Spośród respondentów 121 osób spełniało kryteria włączenia: zdrowa osoba dwujęzyczna, dla której hiszpański jest pierwszym językiem (L1), a kataloński jest językiem L2, nauczonym po 4 roku życia. W grupie przeprowadzono trzy testy behawioralne, aby ocenić zdolność uczestników do rozróżniania między katalońskimi samogłoskami /e/ i /ε/, co jest dla rdzennych użytkowników języka hiszpańskiego niezwykle trudne. Wyniki u 27 osób były poniżej progu dla rdzennego użytkownika i ich percepcja została określona jako słaba, a 16 osób wykazało się dobrą percepcją, realizując wszystkie trzy zadania na poziomie rdzennego użytkownika języka. Łącznie, 15 osób ze słabą i 10 z dobrą percepcją zgodziło się na udział w badaniu MRI, do którego nadal rekrutowani są uczestnicy do uzyskania 16 osób na grupę. Podczas pierwszego badania (sesji) wykorzystano dwa MRI czynnościowe przy jednoczesnym rozwiązywaniu zadań słuchowych w celu zmapowania regionów w mózgu, w których zachodzą procesy przetwarzania fonologicznego. Obszary związane z pamięcią roboczą zostały również zdefiniowane czynnościowo. W drugim badaniu sprawdzano, czy indywidualne różnice w uczeniu się fonologii L2 można wytłumaczyć różnicami w modulowaniu ogólnych procesów poznawczych przez układ przetwarzania mowy. Celem było zbadanie oddziaływań między obszarami odpowiedzialnymi za mowę i pamięć podczas zmiany mowy w porównaniu z innymi niż językowe zmianami bodźców dźwiękowych. Wyniki badania rzuciły światło na różnice w wykrywaniu zmian fonologicznych między osobami z dobrą i słabą percepcją. W trzecim badaniu naukowcy analizowali, czy indywidualne różnice w uczeniu się fonologii L2 można wytłumaczyć różnicami w modulowaniu struktur zmysłu słuchu przez układ przetwarzania mowy. Kładziono nacisk na oddziaływania pomiędzy korowymi obszarami mowy a obszarem słuchowym wzgórza podczas przetwarzania fonologicznego w porównaniu z przetwarzaniem głosu podczas odbioru tego samego bodźca dotyczącego mowy. Prace i wyniki projektu poszerzają wiedzę o przetwarzaniu mowy w mózgu i procesach uczenia się języka. Wyniki mogą też ułatwić tworzenie skutecznych programów nauczania języka.
Słowa kluczowe
Drugi język, fonemy, osoby dwujęzyczne, rdzenni użytkownicy języka, przetwarzanie fonologiczne
