Środowisko płodu a zdrowie psychiczne
Czynniki środowiskowe mogą prowadzić do zmian epigenetycznych, takich jak metylacja DNA, a to może wpłynąć na ekspresję kluczowych genów. Tkankowo-specyficzne zmiany epigenetyczne, które mogą predysponować daną osobę do problemów psychiatrycznych, nie zostały jeszcze zbadane, jako że potrzeba do tego tkanki mózgowej. Przy użyciu ostatnich innowacji w analizie całogenomowej uczestnicy finansowanego przez UE projektu SEEM (Assessing the effect of early social environment on epigenetic modification) ocenili wpływ depresji występującej u rodziców na modyfikacje epigenetyczne. Prace objęły potwierdzenie wzorców metylacji wybranych genów w mózgu oraz limfocytach T jak również identyfikację markerów epigenetycznych w limfocytach T. Badacze w pierwszej kolejności porównali różne stopnie metylacji u potomstwa od matek z zaburzeniami nastroju, z grupą kontrolną. Odkryto, że zmiany metylacji DNA w limfocytach T mogą być związane z depresją u matki i narażeniem płodu na lęk w czasie ciąży. Badanie nad rezusami wykazało, że próbki komórek policzkowych nie przyniosły oczekiwanych wyników, prawdopodobnie z powodu obecności bakteryjnego DNA w jamie gębowej. Jakkolwiek, tak jak w przypadku badania limfocytów T na ludziach, próbki krwi przyniosły miarodajne wyniki. Stosując bardziej wiarygodne oznaczenia metylacji, badacze mogli porównać próbki krwi i nieinwazyjnie zebrane próbki biologiczne ze śliny. Badanie potwierdziło hipotezę, zgodnie z którą wzorce metylacji DNA obserwowane w tkankach peryferyjnych mogą odzwierciedlać efekty fizjologiczne doświadczeń społecznych. Naukowcy przeprowadzili też i udoskonalili analizy metylacji kandydujących genów, oceniając heterogeniczność komórek w próbkach. Skorygowano je pod kątem badań asocjacyjnych z uwagi na bardzo różne krajobrazy epigenetyczne poszczególnych typów komórek. Projekt SEEM nadał nowy wymiar realizowanym aktualnie wspólnym pracom z dziedziny psychologii rozwojowej i genetyki psychiatrycznej. Wykorzystanie próbek otrzymanych w sposób nieinwazyjny będzie miało istotne znaczenie dla badań epigenetycznych z udziałem niemowląt oraz dużych badań epidemiologicznych prowadzonych na dorosłych. Osiągnięcia techniczne projektu przyczynią się do usprawnienia pobierania próbek, jak i poprawy dokładności danych na końcowym etapie epigenetycznych badań asocjacyjnych.
Słowa kluczowe
Zmiany epigenetyczne, metylacja DNA, SEEM, depresja u matki, limfocyty T
