Leopardi i Zibaldone
Giacomo Leopardi (1798-1837) to włoski poeta uważany za jednego z najwybitniejszych intelektualistów dziewiętnastowiecznej Europy. Harold Bloom uznawał Leopardiego za filozofa tej rangi co Nietzsche czy Benjamin. Zibaldone di pensieri ("miszmasz myśli") to antologia pism poety, opublikowana przez włoski rząd w 1898 r. i wznowiona w roku 1937. Dzieło to miało niezwykle istotne znaczenie dla zmiany pozycji jego profilu kulturowego na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Celem finansowanego ze środków UE projektu RECEP-ZIONE (A resilient legacy: Giacomo Leopardi's Zibaldone di pensieri) była ocena wpływu Zibaldone na kanon kulturowy. Zastosowana metodologia objęła analizę interpretacji Zibaldone dokonanej przez trzech wybitnych krytyków literackich. Uczeni analizowali czynniki odpowiedzialne za odnowienie zainteresowania publikacją po roku 1987, w którym obchodzono 150. rocznicę śmierci poety. Te trzy osobne okresy, wybrane na podstawie krytyki literackiej, wykorzystano do zbadania recepcji dzieła Leopardiego oraz przeanalizowania ewolucji krytyki. Przeanalizowano też, w jakim stopniu połączenie czynników historyczno-politycznych, postępu technologicznego i nowych sposobów myślenia wpłynęło na interpretację dzieła tego autora. Wpływ na sposób interpretacji dzieła Leopardiego miały wydarzenia takie jak powstanie fizyki kwantowej. Pojawiło się zainteresowanie dziełem naukowym Leopardiego, dotyczącym jego anty-antropocentrycznych poglądów oraz sympatii dla świata zwierząt i roślin. Uczestnicy projektu zbadali następstwa pierwszego pełnego angielskiego przekładu Zibaldone z 2013 r. oraz ukazania się w 2014 r. filmy poświęconego życiu Leopardiego. Prace te pomogły w ukazaniu ewolucji poglądów filozoficznych Leopardiego na przestrzeni ostatnich 40 lat, a także na ocenę jego stosunku do kapitalizmu. Uczeni przygotowali artykuły konferencyjne oraz dużą liczbę publikacji. Badanie zwyciężyło też w konkursie na książkę, dzięki czemu na 2016 rok zaplanowano publikację monografii. Projekt RECEP-ZIONE umożliwił nowe spojrzenie na znaczenie dzieła Leopardiego dla kultury, a także przyczynił się do rozwoju nowych teorii wyjaśniających dynamikę odbioru tego dzieła. Prace te pomagają też w przygotowaniu nowego tłumaczenia na język niemiecki, a ponadto pozwalają dostrzec, jaki dług wobec Leopardiego mają współcześni filozofowie niemieccy.
Słowa kluczowe
Zibaldone, Giacomo Leopardi, RECEP-ZIONE, krytyka literacka
