Waga zegara biologicznego w otyłości
Mniej więcej 24-godzinny rytm dobowy steruje wieloma procesami biochemicznymi, fizjologicznymi i behawioralnymi oraz koordynuje je. Co istotne, za kontrolę regulacji syntezy lipidowej i oksydacji kwasów tłuszczowych odpowiadają geny modulowane zegarem biologicznym. Naukowcy z projektu OBESITY AND LIGHT (Bringing obesity to light - do obesogenic chemicals affect lipid metabolism through changes in circadian rhythm?) wykorzystali danio pręgowanego do zbadania wpływu zmian zegara na powstawanie i akumulację lipidów w organizmie. Wykazali oni, że organizm danio pręgowanego wytwarzał więcej komórek tłuszczowych niż przy wysokokalorycznej diecie w warunkach ciągłego światła, w odróżnieniu od warunków dobowej zmiany światła. Ponadto adipogeneza jest częściowo regulowana przez izoformy receptorów aktywowanych przez proliferatory peroksysomów (Ppar), a jeden z nich posiada wiele miejsc wiązań z genem zegarowym Rev-erbα. Te ustalenia sugerują, że tworzenie się tkanki tłuszczowej jest powiązane z genami zegarowymi regulowanymi światłem. Zespół projektu wykazał ponadto, że narażenie larw danio pręgowanego na czynniki zaburzające gospodarkę hormonalną i rozregulowujące zegar dobowy sprzyjało akumulacji komórek tłuszczowych. Co więcej, związki chemiczne, które wpływają na zmianę pracy zegara, zwiększały akumulację lipidów. Dane zebrane w toku badania wskazują na istnienie wzajemnych powiązań pomiędzy zegarem dobowym a metabolizmem tłuszczu. Ponieważ wiele procesów fizjologicznych polega na informacjach z biologicznych cyklów czasowych, wnioski płynące z projektu mają szerokie konsekwencje dla zdrowia ze względu na działanie niektórych związków środowiskowych. Beneficjentami badania mogą być dyscypliny zajmujące się leczeniem raka, zaburzeniami snu i chorobami metabolicznymi, takimi jak otyłość.
Słowa kluczowe
Zegar biologiczny, otyłość, rytm dobowy, lipid, czynnik zaburzający gospodarkę hormonalną
