Teorie z przeszłości wpływają na przyszłość psychologii
Psychologia to nauka ulegająca nieustannemu rozwojowi, szczególnie w obszarach mających na celu zrozumienie ludzkiej psychiki bez przesadnego rozdrabniania. Giambattista Vico, jeden z ważniejszych włoskich filozofów XVIII wieku, prezentował w tym zakresie nieszablonowe poglądy, postrzegając psychologię nie w ujęciu kartezjańskim, lecz jako element większej całości obejmującej również lingwistykę, filozofię, filologię i epistemologię. W ramach finansowanego ze środków UE projektu EPICS (Epistemology in psychological science, the heritage of Giambattista Vico and the cultural psychology) zajęto się jego ujednoliconą teorią psychiki ludzkiej w celu badania nowych kierunków tworzenia innowacji w epistemologii, teorii i metodologii psychologii jakościowej. Partnerzy projektu odtworzyli najważniejsze źródła inspiracji Vico, opracowując kilka publikacji wskazujących związki między jego ideami a rozwojem psychologii XIX i XX wieku. Zajęto się ustalaniem możliwości współczesnego wykorzystania teorii Vico przy rozwijaniu epistemologii psychologii. Realizując wyznaczone cele, partnerzy projektu EPICS przyjrzeli się związkom między metodologią, budowaniem teorii i generalizacjami w psychologii. Skoncentrowano się na całościowym ukazaniu procesów psychologicznych z uwzględnieniem postrzegania, oddziaływania i działania. Badacze zajęli się doświadczaniem jako procesem rozwojowym, traktując zjawiska psychologiczne jako nieustanne generowanie nowych doświadczeń życiowych, a nie jako naprzemiennie występujące stany aktywacji i równowagi. Tak zaprezentowanej psychologii nie można zredukować do prostych składowych w rodzaju języka czy zachowania, co wymaga od środowisk akademickich nowego spojrzenia na istniejące metodologie w tej dziedzinie. W ramach projektu zajęto się też pojęciem wyobraźni z punktu widzenia prac Vico. W tym ujęciu wyobraźnia jest fundamentalną psychologiczną funkcją wyższą odpowiedzialną za semiotyczne manipulowanie złożonymi zespołami znaków symbolicznych i językowych. Nowe podejścia zaowocowały przygotowaniem 10 artykułów do pism naukowych, 10 rozdziałów do prac zbiorowych, dwóch monografii i 19 wystąpień na imprezach międzynarodowych, w tym warsztatach, konferencjach, odczytach i sympozjach. Przypomnienie ważnych prac i wniosków nieco zapomnianego przez środowiska akademickie Giambattisty Vico może stanowić ważny wkład w rozwój psychologii. Prace projektu EPICS pozwoliły zainicjować nowy, długoterminowy projekt badawczy poświęcony wyobraźni jako wyższej funkcji psychologicznej, realizowany przez Centrum Psychologii Kulturowej Uniwersytetu w Aalborgu(odnośnik otworzy się w nowym oknie), oraz stworzyć międzynarodową szkołę zimową dotyczącą metod wyobraźni.
