Układ odpornościowy w cukrzycy
Cukrzyca typu 1 (T1D) jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną, podczas której odpowiedzi immunologiczne niszczą zaopatrujące w insulinę komórki beta w trzustce. Coraz więcej danych wskazuje, że autoreaktywne, cytotoksyczne limfocyty CD8 T (CTL) rozpoznają specyficzne autoantygeny, takie jak preproinsulina (PPI). PPI stanowi pierwotną postać insuliny i na jednym z końców zawiera peptyd sygnałowy. Co interesujące, epitop rozpoznawany przez CTL w T1D zlokalizowany jest na peptydzie sygnałowym PPI, lecz przetwarzanie PPI w celu otrzymania tego epitopu nie zostało jeszcze opisane. Głównym celem finansowanego przez UE projektu DIABICLIPS (Unravelling the unconventional processing and presentation of preproinsulin to the immune system in human type 1 diabetes: the role of intramembrane-cleaving proteases) było zbadanie molekularnych i komórkowych podstaw przetwarzania autoantygenów w T1D. Wpierw naukowcy przeprowadzili badania przesiewowe nowo zdiagnozowanych pacjentów z T1D i osób z próby kontrolnej pod kątem reaktywności przeciw kilku istotnym autoantygenom. Wyniki wskazały obecność specyficznych względem autoantygenów limfocytów T CD4+ zarówno u osób zdrowych, jak i cukrzyków. U pacjentów z T1D były one jednak obecne w większych ilościach, i mieli oni też różny fenotyp/profil ekspresji genetycznej. Ponadto naukowcy przebadali repertuar receptorów różnych podgrup limfocytów T i odkryli różnice w ich zróżnicowaniu, jak również kilka klonotypów występujących wyłącznie w T1D. Użyta przez nich metoda dogłębnego sekwencjonowania może stanowić nowe narzędzie do oceny zagrożenia/diagnozowania poprzez identyfikację specyficznych względem antygenu limfocytów T bezpośrednio z krwi, z pominięciem kultur komórkowych ex vivo. Reasumując, wyniki projektu DIABICLIPS zwiększyły obecną wiedzę z zakresu natury ludzkiego układu odpornościowego i dostarczyły bezprecedensowych informacji o patologicznym mechanizmie cukrzycy. Wykorzystanie kliniczne tych odkryć możne utorować drogę nowym, bardziej specyficznym i bezpieczniejszym metodom leczenia T1D.
