Nowatorska szczepionka przeciwko gruźlicy
Mycobacterium bovis (M. bovis) zakaża miliony sztuk bydła, powodując straty w rolnictwie sięgające miliardów euro każdego roku. Nawet w krajach rozwiniętych pomyślną eradykację tej choroby u zwierząt gospodarskich utrudnia rezerwuar M. bovis, jaki stanowią dziki. Problem ten dotyczy w szczególności Hiszpanii i Portugalii, lecz występuje też w kilku innych krajach UE. Głównym celem finansowanego przez UE projektu WILDTBVAC(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (Integrated solutions for tuberculosis control in animals combining vaccination and multi-species diagnostics) było opracowanie szczepionki przeciw TB i strategii rozpoznawania zakażenia u zwierząt domowych. Badacze wybrali najpierw określony izolat M. bovis do produkcji na średnio dużą skalę i uzyskali szczepionkę z inaktywowanych bakterii. Szczepionki podawano pozajelitowo trzodzie chlewnej, uzyskując dobrą tolerowalność i immunogenność. Co istotne, zgodnie z wynikami badań na bydle szczepienia doustne dzikich zwierząt z zastosowaniem zanęty nie zakłócałyby wyników testów diagnostycznych (śródskórna próba tuberkulinowa lub test wydzielania interferonu gamma) na gruźlicę bydła, korzystających z odczynników na bazie tuberkuliny, innowacyjnych odczynników lub odczynników na bazie zdefiniowanych antygenów. Podczas wdrażania strategii zwalczania chorób u dzikich zwierząt należy uwzględniać szereg czynników, w tym charakterystykę gospodarza i zakres występowania patogenu/zwierząt będących jego rezerwuarem. Zwykle trudno jest ocenić pojedynczy wskaźnik w warunkach naturalnych. Mimo to wyniki badań terenowych zaszczepionych dzików wskazują na znaczącą poprawę wyników oceny zmian oraz ograniczenie zachorowalności na gruźlicę. W dziedzinie opracowywania oznaczeń diagnostycznych konsorcjum opracowało prototyp urządzenia w technice przepływu bocznego i test immunoenzymatyczny podwójnego rozpoznania (ELISA). Wprawdzie oba oznaczenia miały porównywalną swoistość, test DR ELISA okazał się bardziej czuły w wykrywaniu docelowego białka MPB83 w próbkach surowicy od różnych zwierząt: dzikich, mieszkających w zoo i domowych. Prace badawcze w ramach projektu WILDTBVAC potwierdzają możliwość stosowania strategii szczepienia dzikich zwierząt, która nie utrudnia rozpoznawania chorób u zwierząt domowych. Przyczyni się to do poprawy dobrostanu inwentarza żywego i ograniczy bezpośrednie straty rolników wynikające z mniejszej produkcji i kosztów opieki weterynaryjnej.
