Sieć szkolenia z zakresu wiedzy o sfingolipidach
Finansowany przez UE projekt SPHINGONET (Sphingolipid homeostasis: from basic biology to applications) stanowił wstępną sieć szkoleniową, gromadzącą wiedzę ekspercką z uniwersytetów i przemysłu, aby lepiej wyjaśnić rolę sfingolipidów w zdrowiu i chorobie. Celem było uzyskanie pełniejszej wiedzy o skomplikowanych i w większości nieznanych mechanizmach homeostazy sfingolipidów oraz wzajemnych połączeniach szlaków sygnalizacyjnych. Zajęto się wypełnianiem luk w wiedzy poprzez szkolenie młodych naukowców, aby mogli pełnić wiodącą rolę w odkrywaniu pełnego potencjału regulacji sieci sygnalizacyjnej sfingolipidów oraz maksymalizacji jego terapeutycznego wykorzystania. Stworzono wysoce efektywne, interdyscyplinarne i odpowiednie klinicznie środowisko badawcze, poprzez połączenie dziewięciu partnerskich jednostek akademickich, pracujących nad przełomowymi zagadnieniami z dziedziny sfingolipidów, oraz biologii chemicznej i systemów, z dwoma małymi i średnimi przedsiębiorstwami (MŚP) zajmującymi się odkrywaniem leków. Program szkoleniowy zawierał obejmujące całą sieć działania szkoleniowe, indywidualne praktyczne projekty badawcze oraz wymiany. Stypendyści uczestniczyli w praktycznych kursach, które objęły najnowsze technologie odkrywania leków, biologii chemicznej, proteomiki, lipidomiki i biologii systemów. Zorganizowano również warsztaty rozwoju kariery, aby pomóc naukowcom odnaleźć się na rynku pracy. Działalność badawcza objęła identyfikację mechanizmów homeostazy sfingolipidów oraz ich wpływ na sygnalizację i organizację komórkową. Naukowcy zbadali również komórkowe szlaki sfingolipidowe i poszerzyli możliwości interwencji terapeutycznych. Uczestnicy projektu SPHINGONET dokonali licznych ważnych odkryć. Ustalili między innymi, że sfingozyna jest efektorem lizosomalnej homeostazy wapnia oraz zbadali mechanistyczną konwergencję choroby Niemanna-Picka typu C a chorobą tangierską. Naukowcy odkryli również, że dwa białka mitochondrialne są prawdopodobnie efektorami apoptozy wywoływanej z udziałem ceramidów oraz poznali nową rodzinę białek związaną z ceramidowym transferem białek. Ponadto stworzono liczne narzędzia w postaci funkcjonalnych lipidów do precyzyjnej manipulacji sygnalizacją sfingolipidową oraz mapowania oddziaływań sfingolipid-białko. Aby wyjaśnić mechanizm neurodegeneracji, stworzono odpowiednie modele. Ustanowiono też platformę fosfoproteomiczną do identyfikacji oddziaływania między sfingolipidami a sygnalizacją fosfoproteinową w zdrowych i chorych komórkach. Projekt SPHINGONET zapewnił szkolenia młodym naukowcom, umożliwiając im lepsze zrozumienie procesów obejmujących sfingolipidy i zapewniając dobre perspektywy kariery.
Słowa kluczowe
Sfingolipidy, SPHINGONET, homeostaza, apoptoza, fosfoproteomika
