Metabolizm lipidów w progresji czerniaka
Coraz więcej dowodów wskazuje na obecność subpopulacji komórek nowotworowych zdolnych do rozwoju nowotworów i wykazujących oporność na działanie środków leczniczych. Te nowotworowe komórki macierzyste przypominają ich zwykłe odpowiedniki pod względem aktywacji i zdolności samoodnawiania, a przy tym wykorzystują te same szlaki transdukcji. Szlak sygnałowy Wnt/β-katenina odgrywa zasadniczą rolę w biologii czerniaka, ponieważ aktywuje komórki macierzyste melanocytów i wzmaga przerzuty. Uczestniczy on w ekspresji głównego regulatora linii komórek czerniaka (MITF), która odgrywa główną rolę w progresji czerniaka. Ponadto adipocyty są niezbędne do aktywacji komórek macierzystych mieszków włosowych i przenoszenia lipidów do komórek nowotworowych, zatem często występują w inwazji komórek nowotworowych. Badacze pracujący nad finansowanym ze środków UE projektem LAMB (Lipid-mediated activation of b-catenin in melanoma biology) badali wpływ przyjmowania lipidów na sygnalizację β-kateniny oraz konsekwencje biologiczne dla progresji czerniaka. Odkryli, że fizjologiczne poziomy lipidów kontrolują sygnalizację Wnt, a także transkrypcyjną aktywację kluczowych genów i znaczników uczestniczących w przejściu mezenchymalnych komórek nabłonka związanym z inwazyjnością komórek nowotworowych. Co ciekawe, lipidy nie wpływają na ekspresję genów zaangażowanych w proliferację komórek czerniaka. Przeciwnie, wydaje się, że regulują one lipidowe markery metabolizmu pomiędzy inwazyjnymi a proliferacyjnymi liniami komórkowymi. Wyniki projektu LAMB sugerują, że adipocyty mogą służyć jako egzogenne źródło lipidów, które sprawia, że komórki czerniaka stają się bardziej inwazyjne. Prace prowadzone w ramach projektu zapewniły podstawową wiedzę na temat wpływu sygnalizacji lipidowej na biologię nowotworów i potencjalne wyjaśnienie obserwowanego zwiększenia częstości występowania raka u osób otyłych. Z klinicznego punktu widzenia uzyskane informacje mogą oferować nowe możliwości terapii celowanych ukierunkowanych na zapobieganie przerzutom.
Słowa kluczowe
Lipid, czerniak, nowotworowe komórki macierzyste, sygnalizacja Wnt/β-katenina, LAMB
