Kontekstowe podejście do semantyki wiedzy
Kontekstualizm epistemiczny to pogląd, według którego znaczenie czasownika „wiedzieć” może zmieniać się w zależności od kontekstu wypowiedzi po stronie mówcy. Wywodzi się on z koncepcji, która głosi, że „wiedza” cechuje się wrażliwością kontekstualną i sytuacyjną. Ponadto wynika on z wyczerpującej formalnej relacji dotyczącej innych wyrażeń o wrażliwości kontekstualnej. W ostatnich latach lekceważono kontekstualistyczne podejście do semantyki wiedzy. Istnieje również wiele poglądów filozoficznych i językowych, które je dyskredytują. W ramach finansowanego z funduszy unijnych projektu EPISTEMIC VOCABULARY (Context-sensitivity and the semantics of epistemic vocabulary in natural languages) opracowano warunki adekwatności kontekstualizmu epistemicznego oraz dokonano krytycznej oceny poglądów alternatywnych. Rezultatem tych działań było opracowanie nowej kontekstualistycznej semantyki atrybucji wiedzy, która zakłada ścisły związek semantyczny pomiędzy znaczeniem frazy „wie, że p” w kontekście wyrażenia C oraz treścią będącą w wyrażeniu C pragmatycznym założeniem. Pogląd ten nazywany jest presupozycyjnym kontekstualizmem epistemicznym (ang. presuppositional epistemic contextualism, PEC). PEC dostarcza semantycznej charakterystyki atrybucji wiedzy, która nie tylko unika formułowanych wobec semantyki kontekstualistycznej zastrzeżeń, lecz także sama rozwiewa szereg wątpliwości. Co więcej, PEC jest teorią dobrze umotywowaną zarówno od strony językowej, jak i filozoficznej. Unika najbardziej powszechnych zarzutów sfery językowej wobec kontekstualizmu, jednocześnie skutecznie rozwiązując wiele dylematów filozoficznych w dziedzinie epistemologii. Wspomniany projekt dostarczył innowacyjnych rozwiązań problemów filozofii klasycznej. Można do nich zaliczyć między innymi zagadnienia z dziedziny sceptycyzmu i indukcji w szerszych ramach epistemologicznych. Zespół powiązał je z innymi kluczowymi problemami epistemologicznymi dotyczącymi epistemicznego uzasadnienia, dowodu i świadectwa. Oprócz rozwikłania problemów filozoficznych w ramach projektu EPISTEMIC VOCABULARY zbadano również rolę wiedzy w publicznej debacie na temat zmian klimatu. Dyscypliny, które generują wiedzę i zarządzają nią, będą mogły przenieść punkt ciężkości, badając wiedzę pod kątem językowym. Wspomniane badanie wykonuje się, analizując sposób wykorzystywania pojęć epistemicznych w kontekstach konwersacyjnych.
Słowa kluczowe
Semantyka, wiedza, konteksty konwersacyjne, kontekstualizm epistemiczny, EPISTEMIC VOCABULARY
