Wpływ pamięci na zwierzęce modele depresji
Mimo że modele zwierzęce są od dziesiątek lat wykorzystywane w badaniach biomedycznych nad depresją, ich stosowność stanęła obecnie pod znakiem zapytania. Istnieje coraz więcej dowodów na występowanie rozbieżności między pozytywnym działaniem niektórych leków w tych modelach a skutecznością tych samych leków u ludzi. Dodatkowo obecnie stosowane zwierzęce modele depresji oraz standardowe badania na zwierzętach mogą jedynie symulować niektóre objawy tej choroby. W tym kontekście uwzględnić należy szerszy zestaw zmian psychologicznych, neuroanatomicznych i poznawczych występujących u pacjentów cierpiących na depresję. W modelach zwierzęcych zaniedbano również rolę procesów poznawczych, uznawanych za potencjalny czynnik ryzyka oraz wskaźnik zaburzeń afektywnych (emocjonalnych) u ludzi. W ramach finansowanego ze środków UE projektu MEMORAT (Memory bias and affective state: a new cognitive indicator of animal affect) zbadano wpływ zaburzeń poznawczych na funkcjonowanie pamięci. Celem było sprawdzenie hipotezy zakładającej, że zwierzęta cierpiące na depresję, podobnie jak ludzie, lepiej przywołują z pamięci negatywne niż pozytywne informacje i wspomnienia. Manipulując stanami emocjonalnymi szczurów laboratoryjnych, naukowcy opracowali nowy, niewymagający długiego szkolenia zwierząt test behawioralny pozwalający zbadać wpływ bodźców afektywnych na dekoncentrację. Podczas testu sprawdzono tendencję szczurów do wykazywania większej wrażliwości na bodźce negatywne w postaci jaskrawo oświetlonych obszarów podłoża niż na bodźce pozytywne w postaci zapachu pożywienia podczas przechodzenia przez labirynt jednokorytarzowy. Analizy wykazały, że szczury w negatywnym stanie emocjonalnym są bardziej wrażliwe na dystraktory negatywne niż na pozytywne. Zjawisko odwrotne występowało w przypadku szczurów znajdujących się w bardziej pozytywnym stanie emocjonalnym. Wyniki projektu MEMORAT mają istotny wpływ na wykorzystanie modeli zwierzęcych do badania ludzkich chorób afektywnych i z pewnością wspomogą badania w zakresie dobrostanu zwierząt, bólu i psychofarmakologii.
Słowa kluczowe
Modele zwierzęce, depresja, procesy poznawcze, ludzka choroba afektywna, MEMORAT