Dynamika molekularna synapsy immunologicznej
Białkowe fosfatazy tyrozynowe (PTP) przyspieszają proces odłączania grupy fosforanowej połączonej z resztą tyrozynową. Enzymy te są kluczowymi elementami regulacyjnymi w obrębie ścieżek sygnałowych i kontroli cyklu komórkowego. Odgrywają ważną rolę w organizmie, kontrolując wzrost, proliferację, różnicowanie i przemiany komórek, a także ich plastyczność synaptyczną. W ramach finansowanej z funduszy unijnych inicjatywy DCS (Dynamic regulation of cytokine signalling in lymphocytes during inflammation) zbadano dynamikę molekularną komponentów sygnałowych w obszarze synapsy immunologicznej. Przeanalizowano również rolę, jaką odgrywają PTP w procesie aktywacji limfocytów oraz ich funkcjonowaniu. Ponadto naukowcy porównali ekspresję genów kodujących PTP w limfocytach T CD4+ (komórkach pomocniczych układu odpornościowego) pobranych zarówno od zdrowych dawców, jak i osób cierpiących na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Pacjenci chorzy na RZS stanowili model reakcji autoimmunologicznej. Analiza profilu ekspresji białkowych fosfataz tyrozynowych w warunkach polaryzacji i aktywacji limfocytów Th1, włączając w to komórki pobrane od pacjentów cierpiących na RZS, ujawniła nieznany dotąd proces regulacji poziomu szeregu PTP w limfocytach T CD4+. Wyniki badania wskazują na regulacyjną funkcję związanych z reakcją autoimmunologiczną PTP w kontrolowaniu polaryzacji limfocytów pomocniczych u ludzi. Tym samym, białkowe fosfatazy tyrozynowe, które regulują polaryzację limfocytów pomocniczych, mogą stać się źródłem potencjalnych celów terapeutycznych w leczeniu chorób o podłożu autoimmunologicznym. Uważa się, że limfocyty T CD4+ uczestniczą w rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów, a u pacjentów chorych na RZS badacze zaobserwowali różnice w poziomach ekspresji określonych genów, w tym fosfatazy DUSP7 o podwójnej specyficzności i genu CDC25B regulującego cykl komórkowy. Tym samym w ramach inicjatywy ustanowiono podstawy dalszych badań nad potencjalną możliwością wykorzystania wspomnianych PTP w roli biomarkerów w obrębie protokołów klinicznych. Kolejnym znaczącym osiągnięciem zespołu badawczego było dynamiczne przydzielenie określonych PTP do synapsy immunologicznej. Badania w zakresie uzyskiwania i utraty funkcji dowiodły, że białka te biorą udział w aktywacji limfocytów T. Podsumowując, rezultaty projektu pogłębiły naszą wiedzę na temat procesu regulacji sieci sygnałowych w komórkach układu odpornościowego, w szczególności w kontekście rozwoju chorób autoimmunologicznych. Naukowcy zidentyfikowali szereg białkowych fosfataz tyrozynowych, których poziom regulowany jest w warunkach polaryzacji limfocytów T CD4+, co pozwoliło wskazać nowe potencjalne cele terapeutyczne.
Słowa kluczowe
Synapsa immunologiczna, białkowe fosfatazy tyrozynowe, DCS, limfocyt T CD4+, reumatoidalne zapalenie stawów
